Co to jest otyłość olbrzymia i jak ją leczyć?
Już sama otyłość powoduje poważne zagrożenie dla zdrowia. Natomiast otyłość olbrzymią (czyli BMI 40 lub więcej), diagnozuje się u 0,5% mężczyzn i 0,4% kobiet. Tak wynika z badań Instytutu Żywności i Żywienia Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – PIB. Otyłość olbrzymia to nie tylko problem estetyczny, ale także realne zagrożenie prowadzące do poważnych schorzeń i powikłań. Do takich zalicza się cukrzycę, choroby serca czy problemy z układem ruchu. Nieleczona otyłość olbrzymia może prowadzić pośrednio do śmierci. Wyjaśniamy jak skutecznie leczyć to schorzenie.
Otyłość a otyłość olbrzymia
Otyłość jest zjawiskiem o coraz większym znaczeniu na skalę globalną, stanowiącym istotny problem zdrowotny współczesnego społeczeństwa. Polega na nieprawidłowym gromadzeniu się nadmiaru tkanki tłuszczowej w organizmie, gdy ilość spożytych kalorii przewyższa możliwości ich zużycia przez organizm. Diagnoza otyłości opiera się na różnych kryteriach, a kluczowym z nich jest wskaźnik masy ciała (BMI), który jest wyliczany na podstawie stosunku masy ciała do wzrostu.
Otyłość nie tylko dotyka coraz większej liczby ludzi na całym świecie, ale także prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca, cukrzyca, choroby układu oddechowego, a nawet niektóre rodzaje nowotworów. To problem zdrowotny o znaczącym wpływie na jakość życia oraz długość życia pacjentów dotkniętych tym schorzeniem.
Otyłość olbrzymia BMI. Diagnozowanie otyłości
Diagnozowanie otyłości opiera się na różnych kryteriach, które pozwalają lekarzom precyzyjnie ocenić stopień nadmiaru tkanki tłuszczowej w organizmie oraz ryzyko związane z tym stanem. Istnieje kilka metod diagnozowania otyłości, ale kluczowe znaczenie mają pomiary tkanki tłuszczowej oraz wskaźnik masy ciała (BMI).
Otyłość jest diagnozowana, gdy poziom tkanki tłuszczowej przekracza 20% masy ciała u mężczyzn i 30% u kobiet, przy jednoczesnym BMI ≥30 kg/m2. BMI jest wskaźnikiem, który oblicza się dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez kwadrat wzrostu (w metrach). Jest to uniwersalna metoda oceny nadwagi i otyłości, która jest szeroko stosowana w praktyce klinicznej.
Istnieją trzy stopnie zaawansowania otyłości, które odzwierciedlają różny stopień zaawansowania choroby oraz ryzyko powikłań zdrowotnych:
- Otyłość pierwszego stopnia – występuje, gdy BMI wynosi między 30 a 34,9 kg/m2. Osoby z otyłością pierwszego stopnia mają już zwiększone ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy typu 2 oraz innych schorzeń związanych z nadmierną masą ciała.
- Otyłość drugiego stopnia – diagnozowana jest, gdy BMI mieści się w przedziale od 35 do 39,9 kg/m2. W tej fazie ryzyko powikłań zdrowotnych znacząco wzrasta, co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy bezdech senny.
- Otyłość olbrzymia – to najbardziej zaawansowany stopień otyłości, który występuje, gdy BMI przekracza 40 kg/m2. Osoby z otyłością olbrzymią mają bardzo wysokie ryzyko powikłań zdrowotnych, w tym zagrażających życiu, takich jak zawał serca, udar mózgu czy niewydolność serca.
Przyczyny otyłości
Otyłość olbrzymia, to taka, która wykracza poza standardowe ramy. Ale dlaczego niektórzy osiągają ten punkt?
- – Niezdrowa dieta – wielu z nas wpada w pułapkę łatwo dostępnej, ale niezbyt zdrowej żywności. Fast foody, przetworzone produkty i napoje wysoko kaloryczne mogą prowadzić do nagromadzenia się nadmiaru tłuszczu w organizmie.
- – Brak aktywności fizycznej – kiedy nasz tryb życia staje się siedzący, a ćwiczenia to dla nas raczej wyjątek niż reguła, nasze ciała mają tendencję do gromadzenia się dodatkowych kilogramów.
- – Stres i choroby psychiczne – wiele osób sięga po jedzenie w trudnych chwilach. Stres, smutek, czy nuda mogą prowadzić do nadmiernego spożycia kalorii, co z kolei może przyczynić się do nadwagi i otyłości. Kompulsywne objadanie się i inne niezdrowe relacje z pożywieniem również mogą prowadzić do otyłości,
- – Niewłaściwe nawyki żywieniowe – zbyt duże porcje, jedzenie na „autopilocie”, czy jedzenie w pośpiechu – to wszystko może przyczynić się do spożywania większej ilości kalorii, niż potrzebuje nasz organizm.
- – Czynniki genetyczne – dla niektórych osób skłonność do otyłości może mieć podłoże genetyczne. Choć nie można kontrolować genów, to świadomość tego może pomóc w podejmowaniu lepszych wyborów żywieniowych i stylu życia.
- – Brak wiedzy i świadomości – czasem brak podstawowej wiedzy na temat zdrowego odżywiania i prowadzenia aktywnego trybu życia może prowadzić do problemów z nadwagą i otyłością.
Niedożywienie osób otyłych? Tak! To możliwe
Nierzadko zdarza się, że osoby z otyłością, nawet w jej zaawansowanej formie, są jednocześnie niedożywione. To brzmi jak paradoks, prawda? Jednak rzeczywistość medyczna potwierdza tę sytuację. Dlaczego tak się dzieje?
Jak wyjaśniają eksperci, osoby otyłe często mają niewystarczającą ilość tkanki mięśniowej w porównaniu do tkanki tłuszczowej. To wynik nadmiernej konsumpcji żywności przetworzonej, słodkich napojów i niskiego poziomu aktywności fizycznej. Dodatkowo, powikłania związane z otyłością, takie jak cukrzyca, zgaga czy nadciśnienie, mogą pogarszać sytuację poprzez zmniejszanie wchłaniania niektórych witamin i składników mineralnych.
W związku z tym, skuteczne leczenie otyłości nie polega wyłącznie na redukcji masy ciała, ale także na zapewnieniu odpowiedniego odżywienia i uzupełnieniu niedoborów składników odżywczych. Oznacza to, że dieta powinna być starannie zaplanowana. Musi dostarczyć organizmowi nie tylko mniejszą ilość kalorii, ale także wszystkie niezbędne składniki odżywcze, które mogą być niedoborowe. W ten sposób, pacjenci z otyłością mogą nie tylko zrzucić zbędne kilogramy, ale także poprawić swoje zdrowie i ogólną kondycję.
Jednak leczenie otyłości olbrzymiej nie ogranicza się do zmiany diety. Często towarzyszą jej: leczenie farmakologiczne lub inwazyjne operacje bariatryczne.
Otyłość olbrzymia a trudności w życiu codziennym
Otyłość olbrzymia to nie tylko kwestia nadmiernego nagromadzenia tkanki tłuszczowej, lecz kompleksowy problem zdrowotny, który może prowadzić do licznych powikłań zarówno fizycznych, jak i psychospołecznych.
Trudności w poruszaniu się
Jednym z głównych wyzwań jest trudność w poruszaniu się, ponieważ nadmierna masa ciała obciąża układ kostno-mięśniowy, prowadząc do ograniczenia ruchu i osłabienia siły mięśniowej. Z tego powodu codzienne czynności, takie jak wchodzenie po schodach czy chodzenie na dłuższe dystanse, mogą stanowić znaczny problem dla osób z otyłością olbrzymią, co wpływa na ich jakość życia.
Odparzenia, otarcia, infekcje
Oparzenia skórne to kolejne częste powikłanie związane z nadmierną masą ciała. Fałdy skórne oraz miejsca poddawane tarciu i uciskowi są szczególnie podatne na odparzenia, które mogą prowadzić do bolesnych stanów zapalnych i infekcji skórnych, pogarszając tym samym stan zdrowia pacjentów.
Trudności w utrzymaniu odpowiedniej higieny osobistej stanowią również istotny problem, wynikający z ograniczonej mobilności i dostępu do wszystkich części ciała podczas kąpieli czy mycia, co zwiększa ryzyko infekcji i innych powikłań zdrowotnych.
Brak miesiączki, trudności z zajściem w ciążę, zmiany hormonalne
U kobiet z otyłością olbrzymią często obserwuje się zaburzenia hormonalne, które mogą prowadzić do zaniku miesiączki, nieregularnych cykli menstruacyjnych oraz trudności z zajściem lub utrzymaniem ciąży. Dodatkowo otyłość może zaburzać równowagę hormonalną organizmu, co może prowadzić do wystąpienia różnych zaburzeń metabolicznych i insulinooporności.
Choroby przewlekłe
Warto również zauważyć, że otyłość olbrzymia zwiększa ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób współistniejących, takich jak cukrzyca typu 2, choroby sercowo-naczyniowe, choroby układu oddechowego, choroby stawów oraz nowotwory. Wszystkie te powikłania mogą znacznie pogorszyć jakość życia i skrócić życie osób dotkniętych otyłością olbrzymią.
Wszystkie te powikłania mogą znacząco obniżać jakość życia osób dotkniętych otyłością olbrzymią, dlatego też leczenie tej choroby powinno być kompleksowe i wielodyscyplinarne, obejmujące nie tylko terapię farmakologiczną, ale również zmiany w stylu życia, dietę, aktywność fizyczną oraz wsparcie psychologiczne.
Otyłość olbrzymia leczenie
Leczenie otyłości olbrzymiej jest holistyczne. Nie ma jednej uniwersalnej metody terapii, ponieważ każdy pacjent jest inny. W miarę postępów badań nad otyłością istnieje nadzieja na rozwój skuteczniejszych metod terapeutycznych, które pomogą pacjentom lepiej radzić sobie z tym problemem i unikać związanego z nim ryzyka zdrowotnego.
Otyłość olbrzymia – dieta może nie wystarczyć
W dziedzinie chirurgii bariatrycznej jest kilka popularnych metod, z których każda ma swoje zalety i ograniczenia. Do takich zaliczane są np.:
- – rękawowa resekcja żołądka
- – założenie bypassów na żołądek,
- – lub założenie balonu żołądkowego.
Chociaż część z zabiegów da się wykonać laparoskopowo, należy pamiętać, że są to metody inwazyjne, które mogą powodować dodatkowe powikłania. Jedną z metod leczenia otyłości może być też terapia farmakologiczna.
Otyłość olbrzymia – leczenie farmakologiczne
Farmakoterapia, czyli leczenie za pomocą leków, odgrywa istotną rolę w terapii otyłości. Stanowi ona pierwszy krok w procesie leczenia tej choroby oraz może być uzupełnieniem dla bardziej inwazyjnych metod terapeutycznych. W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój farmakoterapii przeciwotyłościowej, co wskazuje na początek nowej ery w leczeniu otyłości.
Wspomniane zjawisko można interpretować jako przełom w podejściu do problemu otyłości, gdzie coraz większe znaczenie przywiązuje się do farmakologicznego wsparcia terapii. Wiele osób zauważa korzyści wynikające z zastosowania leków przeciwotyłościowych, które mogą wspomóc proces redukcji masy ciała oraz poprawić kontrolę nad wagą.
Jednakże, wraz z rosnącą popularnością farmakoterapii przeciwotyłościowej, pojawiają się również pewne kontrowersje i wyzwania. Jednym z nich jest zauważony trend stosowania leków, takich jak Ozempic, przez osoby, które nie cierpią na otyłość, a jedynie chcą zrzucić kilka kilogramów. Jest to kwestia, która budzi zainteresowanie i dyskusje w środowisku medycznym oraz społecznym, ponieważ skuteczność i bezpieczeństwo takiego zastosowania leków wymagają dokładnej oceny i monitorowania. W związku z tym istotne jest, aby stosowanie farmakoterapii przeciwotyłościowej zawsze odbywało się pod kontrolą lekarza oraz zgodnie z zaleceniami medycznymi, by zapewnić optymalne efekty terapeutyczne i minimalizować ryzyko niepożądanych skutków ubocznych.
Nowoczesne leki na otyłość
W branży medycznej dostępne są nowoczesne leki, które mogą wpływać na skuteczność terapii przeciwotyłościowej. Do takich zalicza się np.:
Skuteczność tych leków jest obiecująca. Jednakże podobnie jak w przypadku każdego leku, sukces terapii wymaga odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Warto również pamiętać, że każdy lek może wywoływać skutki uboczne i powinien być stosowany pod kontrolą lekarza.
Osoby, które szukają pomocy w walce z otyłością, zachęcamy do skorzystania z Medicept. Nasza oferta obejmuje leczenie otyłości oraz szeroki zakres dodatkowych usług, w tym:
Żródła:
- PAP
- Editorial| Volume 75, ISSUE 7, P669-672, July 2000 The Epidemic of Severe Obesity: The Value of Surgical Treatment – Harvey J. Sugerman
- Fusco, K., Thompson, C., Woodman, R., Horwood, C., Hakendorf, P., & Sharma, Y. (2021). The Impact of Morbid Obesity on the Health Outcomes of Hospital Inpatients: An Observational Study. Journal of Clinical Medicine, 10(19), 4382.