Wirus HPV a ciąża. Czy jest niebezpieczny?
HPV a zajście w ciążę to temat, który budzi wiele pytań i wątpliwości wśród kobiet planujących macierzyństwo. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) należy do najpowszechniejszych infekcji przenoszonych drogą płciową, co rodzi uzasadnione obawy o jego wpływ na przebieg ciąży oraz zdrowie dziecka.
Lekarz Online – zawsze przy Tobie, gdziekolwiek jesteś
W artykule:
HPV w ciąży – podstawowe informacje
HPV w ciąży występuje stosunkowo często, ponieważ zakażenie tym wirusem dotyczy znacznego odsetka populacji w wieku reprodukcyjnym. Szacuje się, że około 80% aktywnych seksualnie osób ma kontakt z wirusem HPV przynajmniej raz w życiu. Wirus brodawczaka ludzkiego obejmuje ponad 200 typów, z których około 40 może infekować okolice narządów płciowych. Typy HPV dzieli się na dwie główne kategorie:
- typy niskiego ryzyka (np. 6, 11) – odpowiedzialne głównie za łagodne zmiany, takie jak kłykciny kończyste;
- typy wysokiego ryzyka (np. 16, 18, 31, 33) – związane z rozwojem zmian przedrakowych i nowotworów.
Obecność wirusa HPV w organizmie nie zawsze oznacza wystąpienie objawów. Wiele kobiet nie wie o zakażeniu aż do momentu wykonania badań cytologicznych lub molekularnych. Dlatego regularne badania profilaktyczne mają kluczowe znaczenie, szczególnie dla kobiet planujących ciążę.
HPV a zajście w ciążę – wpływ na płodność
Jak wygląda relacja HPV a zajście w ciążę? Sam wirus HPV rzadko wpływa bezpośrednio na zdolność do zajścia w ciążę. Jednak w niektórych przypadkach zakażenie może pośrednio oddziaływać na płodność poprzez:
- zmiany w szyjce macicy – przewlekłe zakażenie HPV może prowadzić do zmian w nabłonku szyjki macicy, co teoretycznie może utrudniać transport plemników;
- zabiegi usuwania zmian chorobowych – procedury takie jak konizacja (wycięcie stożka szyjki macicy) lub inne metody usuwania zmian przedrakowych mogą niekiedy wpływać na strukturę szyjki macicy, co w rzadkich przypadkach może utrudniać zajście w ciążę;
- aspekt psychologiczny – diagnoza HPV może wywoływać stres i niepokój, co może pośrednio wpływać na płodność poprzez mechanizmy psychosomatyczne.
Warto zaznaczyć, że w większości przypadków układ odpornościowy eliminuje zakażenie HPV w ciągu 1-2 lat bez jakichkolwiek konsekwencji dla przyszłej ciąży. Kobiety planujące ciążę powinny jednak skonsultować się z lekarzem w celu oceny stanu zdrowia i ewentualnego leczenia zmian wywołanych przez HPV.
Czy HPV jest niebezpieczny w czasie ciąży?
HPV a ciąża to związek, który nie zawsze oznacza ryzyko. W większości przypadków zakażenie HPV nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla przebiegu ciąży ani dla rozwijającego się płodu. Istnieje jednak kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę.
- Zmiany hormonalne w czasie ciąży mogą wpływać na przebieg zakażenia HPV. U niektórych kobiet obserwuje się nasilenie objawów, takich jak brodawki płciowe (kłykciny kończyste), ze względu na fizjologiczną immunosupresję towarzyszącą ciąży.
- Istnieje niewielkie ryzyko transmisji wirusa z matki na dziecko podczas porodu, szczególnie jeśli w drogach rodnych występują aktywne zmiany brodawkowate. Zjawisko to określa się mianem transmisji wertykalnej.
- Brodawczakowatość krtani u noworodków to rzadkie powikłanie związane z zakażeniem HPV typami 6 i 11. Ryzyko wystąpienia tego schorzenia u dziecka jest bardzo małe, szacowane na około 1:1500-1:4000 przypadków wśród matek z aktywnym zakażeniem.
W sytuacji, gdy kobieta ma rozległe kłykciny kończyste w okolicy narządów płciowych, lekarz może rozważyć przeprowadzenie cięcia cesarskiego w celu zmniejszenia ryzyka transmisji wirusa na dziecko podczas porodu naturalnego. Decyzja ta jest zawsze indywidualna i uwzględnia wiele czynników.
Aplikacja Medicept zawszę pod ręką!
Zadbaj o swoje leczenie w wygodny i nowoczesny sposób dzięki aplikacji Medicept.
Aplikacja umożliwia szybszy kontakt z lekarzem przez telefon lub video, ponawianie zamówień, dostęp do historii medycznej oraz faktur.
Diagnostyka i monitorowanie HPV w okresie ciąży
Kobiety z rozpoznanym wcześniej zakażeniem HPV lub nieprawidłowym wynikiem cytologii powinny pozostawać pod stałą kontrolą ginekologiczną podczas ciąży. Standardowa opieka obejmuje badania takie jak:
- badanie cytologiczne – może być bezpiecznie wykonywane w czasie ciąży;
- kolposkopia – badanie polegające na oglądaniu szyjki macicy pod specjalnym mikroskopem, które nie stanowi zagrożenia dla ciąży;
- biopsja – w przypadku podejrzenia zmian wysokiego stopnia lekarz może zalecić pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Procedura ta jest generalnie bezpieczna w ciąży, choć wiąże się z nieznacznie podwyższonym ryzykiem krwawienia.
Większość procedur diagnostycznych związanych z HPV można bezpiecznie przeprowadzać w czasie ciąży. Korzystając z opcji ginekolog online można uzyskać wstępną konsultację oraz skierowanie na odpowiednie badania. Taka forma kontaktu z lekarzem jest szczególnie wygodna dla kobiet w ciąży, które mogą unikać niepotrzebnych wizyt w placówkach medycznych.
Leczenie HPV w trakcie ciąży
Podejście do leczenia zakażeń HPV podczas ciąży różni się od standardowych protokołów stosowanych u kobiet niebędących w ciąży. Główne zasady obejmują:
- odroczenie leczenia zmian łagodnych – w przypadku zmian niskiego stopnia lub bezobjawowego zakażenia HPV zwykle zaleca się jedynie monitorowanie stanu pacjentki do czasu po porodzie;
- selektywne leczenie kłykcin kończystych – jeśli brodawki płciowe powodują dyskomfort, krwawienia lub istnieje ryzyko utrudnienia porodu, można rozważyć ich usunięcie za pomocą metod uznanych za bezpieczne w ciąży;
- ostrożne podejście do zmian wysokiego stopnia – w przypadku wykrycia zmian przedrakowych wysokiego stopnia (HSIL) decyzja o leczeniu podejmowana jest indywidualnie, z uwzględnieniem wieku ciążowego i potencjalnego ryzyka progresji zmian.
Ważne jest, aby pamiętać, że niektóre metody leczenia HPV są przeciwwskazane w ciąży. Dotyczy to zwłaszcza leków stosowanych miejscowo, takich jak podofilotoksyna czy imikwimod. Leczenie chirurgiczne również wymaga szczególnej ostrożności i jest zwykle zarezerwowane dla przypadków, w których korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Kobiety w ciąży z HPV powinny pozostawać pod stałą opieką specjalisty. W przypadku niepokojących objawów warto skorzystać z form pomocy takich jak teleporada lekarska, która umożliwia szybką konsultację bez konieczności wychodzenia z domu. W przypadku potrzeby wystawienia zwolnienia lekarskiego online może to być rozwiązaniem dla kobiet, które ze względu na nasilone objawy potrzebują czasowego odpoczynku od pracy.
Profilaktyka HPV przed i w trakcie ciąży
Profilaktyka zakażeń HPV ma szczególne znaczenie dla kobiet planujących ciążę oraz tych już będących w ciąży. Co obejmują główne strategie działania?
- Szczepienia przeciwko HPV – najskuteczniejsza metoda zapobiegania zakażeniom najgroźniejszymi typami wirusa. Szczepienia zaleca się wykonać przed rozpoczęciem aktywności seksualnej, jednak mogą być korzystne również dla osób aktywnych seksualnie. Należy pamiętać, że szczepienia przeciwko HPV są przeciwwskazane w czasie ciąży, dlatego powinny być wykonane przed poczęciem.
- Regularne badania cytologiczne – umożliwiają wczesne wykrycie zmian przedrakowych związanych z HPV. Kobiety planujące ciążę powinny wykonać cytologię w ramach przygotowań do ciąży.
- Praktyki bezpiecznego seksu – stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko zakażenia HPV, choć nie eliminuje go całkowicie, ponieważ wirus może być obecny na obszarach nieobjętych ochroną.
- Zdrowy styl życia – prawidłowa dieta, aktywność fizyczna, niepalenie tytoniu i unikanie alkoholu wzmacniają układ odpornościowy, co może sprzyjać eliminacji wirusa HPV.
Kobiety zaniepokojone możliwością zakażenia HPV mogą skonsultować się ze specjalistą (dostępna jest także opcja: lekarz online), który oceni ryzyko i zaleci odpowiednie badania. W przypadku konieczności zastosowania leków, specjalista może wystawić receptę online na preparaty dozwolone w ciąży lub dla kobiet planujących ciążę.
HPV w ciąży występuje stosunkowo często i w większości przypadków nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla matki ani dziecka. Zakażenie tym wirusem rzadko wpływa na zdolność do zajścia w ciążę, choć w niektórych sytuacjach może wymagać leczenia zmian w obrębie szyjki macicy. Kobiety z HPV planujące ciążę lub już będące w ciąży powinny pozostawać pod stałą opieką specjalisty. Współczesna medycyna oferuje skuteczne metody diagnostyki i leczenia, które pozwalają na bezpieczne prowadzenie ciąży nawet u pacjentek z zakażeniem HPV. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub niepokojących objawów warto skonsultować się z lekarzem, który oceni indywidualną sytuację i zaleci odpowiednie postępowanie.
Materiały:
- Zakażenie HPV a ciąża – https://ginekologika.pl/2025/01/23/zakazenie-hpv-a-ciaza/
- HPV – jak go rozpoznać – https://www.apo-discounter.pl/blog/zdrowie/hpv-jak-go-rozpoznac-i-czy-zakazenie-zawsze-oznacza-rychly-nowotwor/
