Cukrzyca a zaburzenia erekcji

Cukrzyca to najczęstsza choroba metaboliczna XXI w. Wiąże się z możliwością wystąpienia wczesnych i późnych powikłań. Stopa cukrzycowa, retinopatia czy zmiany skórne to konsekwencje, których pacjenci są świadomi. Wiedzą, że w razie ich wystąpienia należy zasięgnąć konsultacji lekarskiej. Jednak, nie każdy diabetyk wie, że późnym powikłaniem cukrzycy mogą być zaburzenia erekcji. W cukrzycy ryzyko ich wystąpienia rośnie, aż 3-krotnie! Nie bez powodu określane są jako “powikłanie nieme”. Ponieważ na ich temat rozmawia z lekarzem jedynie 30% chorych mężczyzn.

Fizjologia wzwodu prącia

Warunkiem koniecznym do wystąpienia prawidłowej erekcji jest właściwe współdziałanie układu nerwowego, naczyniowego, hormonalnego i podejścia psychologicznego. Powiększenie i usztywnienie prącia następuje w odpowiedzi na bodźce (np. wzrokowe lub zapachowe) docierające do ośrodka erekcji w mózgu. W konsekwencji, następuje przepływ impulsów nerwowych do budujących członka, tzw. ciał jamistych. Ulegają one rozszerzeniu i napełnieniu krwią- co warunkuje prawidłową erekcję. Jakiekolwiek rozkojarzenie w zakresie powyższych mechanizmów prowadzić może do zaburzenia wzwodu. Mowa tu o stałej (min. 3 miesiące) lub okresowej niezdolności do uzyskania/utrzymania erekcji w stopniu wystarczającym do odbycia satysfakcjonującego aktu płciowego. Nie wlicza się do nich dysfunkcji wytrysku i utraty libido.

W jaki sposób cukrzyca upośledza mechanizm erekcji?

Spośród wielu późnych powikłań cukrzycy, chorzy oceniają problemy z erekcją jako jeden z głównych czynników pogarszających komfort życia. Chociaż zaburzenia erekcji w cukrzycy wiążą się z czasem trwania choroby, w niektórych przypadkach ich występowanie może poprzedzać rozpoznanie choroby.

Obecnie za najczęstszą przyczynę zaburzeń erekcji, w przebiegu cukrzycy, uważa się zmiany w układzie naczyniowym. Zmiany struktury i jakości naczyń krwionośnych (angiopatie cukrzycowe), lokalizujące się w obrębie tętnic i tętniczek członka, prowadzą do zaburzeń napływu do niego krwi. W cukrzycy obserwuje się również zniszczenie komórek śródbłonka naczyń. To właśnie w nich, podczas podniecenia seksualnego powinna się odbywać synteza tlenku azotu- związku chemicznego uruchamiającego szereg procesów prowadzących do wypełnienia ciał jamistych krwią.

Inne predyspozycje to:

• neuropatie cukrzycowe, czyli uszkodzenie układu nerwowego. Efektem tego jest zaburzenie procesu przekazywania bodźców nerwowych do prącia i upośledzenie wzwodu
• stany zapalne towarzyszące niewyrównanej cukrzycy mogą dawać objawy niedyspozycji płciowej. A to właśnie diabetycy są w grupie ryzyka osób szczególnie narażonych na infekcje, przede wszystkim skórne (np. grzybica prącia)
• zaburzenia hormonalne- obniżone stężenie testosteronu a podwyższone prolaktyny niekorzystnie wpływa na popęd seksualny mężczyzn
• aspekty psychologiczne- szacuje się, że około 90% chorych na cukrzycę typu 2 ma nadwagę. Daje to odzwierciedlenie w krytycznej ocenie swojego wyglądu, a w konsekwencji spadek pewności siebie i chęci na współżycie. Nie bez znaczenia pozostają pompy insulinowe i ślady po wkłuciach- one również mogą wpływać na poczucie atrakcyjności mężczyzny
• leki (np. diuretyki, beta-blokery) zażywane z powodu schorzeń współtowarzyszących cukrzycy, w wykazie działań niepożądanych ujmują zaburzenia erekcji.

Jak można rozwiązać ten problem?

W terapii omawianych dysfunkcji należy zająć się przyczynami odwracalnymi. Mowa tu przede wszystkim o wyrównaniu i utrzymaniu na prawidłowym poziomie stężenia glukozy we krwi. W zależności od źródła dysfunkcji, powinno się: wyrównać zaburzenia hormonalne, zredukować masę ciała czy rozważyć zmianę przyjmowanych leków. W leczeniu objawowym, “złotym standardem” są leki doustne (tzw. inhibitory fosfodiesterazy 5), które zrewolucjonizowały leczenie impotencji u mężczyzn chorych na cukrzycę.

Pacjenci mają również do wyboru szereg innych możliwości terapeutycznych:

• substancje podawane miejscowo- w formie czopków aplikowanych do cewki moczowej lub wstrzyknięć bezpośrednio do prącia
• pompki próżniowe- nakładane przed stosunkiem na prącie, generujące wymagane podciśnienie i utrzymujące powstałą erekcję
• leczenie chirurgiczne- metoda ostateczna, polegająca na wszczepieniu specjalnego implantu, który ma utrzymać sztywność członka przez cały czas lub być pompowany bezpośrednio przed stosunkiem
• inne obiecujące, nowoczesne metody- m. in. terapia falami uderzeniowymi czy zabiegi endowaskularne tętnic biodrowych

Statystyki pokazują, że impotencja jest poważnym problemem wśród mężczyzn z cukrzycą i wielu z nich doświadcza tego zaburzenia w mniejszym lub większym stopniu. Ważne jest jednak podkreślenie, że większość czynników wywołujących zaburzenia erekcji może zostać zniwelowana poprzez odpowiednio dobraną terapię czy zmianę stylu życia.