Skala Norwooda a łysienie androgenowe
Skala Norwooda to siedmiostopniowa skala klasyfikująca stopień łysienia typu męskiego (łysienia androgenowego) u mężczyzn. Została ona opracowana w 1950 roku przez amerykańskiego dermatologa Jamesa Hamiltona i zmodyfikowana w 1975 roku przez amerykańskiego chirurga Roberta Norwooda.
Skala Norwooda jest powszechnie stosowana przez dermatologów i trychologów do oceny nasilenia łysienia androgenowego u mężczyzn. Pozwala to na monitorowanie postępu łysienia w czasie i dobieranie odpowiednich metod leczenia.
Etapy łysienia według skali Norwooda:
Etap 1 – Linia włosów jest równa i gęsta.
Etap 2 – Cofanie się linii włosów w skroniach. Cofnięcie może być minimalne, ale widoczne.
Etap 3 – Wzmożone cofanie się linii włosów w skroniach, tworzą się charakterystyczne „zakola”.
Etap 4 – Znaczne cofanie się linii włosów w skroniach i na czubku głowy, tworzy się kształt litery „M”.
Etap 5 – W dalszym ciągu cofanie się linii włosów w skroniach i na czubku głowy, prowadzące do odsłonięcia większej części skóry głowy.
Etap 6 – Znaczne przerzedzenie włosów na czubku głowy, pozostaje tylko wąski pasek włosów z tyłu i po bokach głowy.
Etap 7 – Całkowite wyłysienie na czubku głowy, z niewielką ilością włosów pozostałych z tyłu i po bokach głowy.
Należy pamiętać, że skala Norwooda jest jedynie narzędziem orientacyjnym i nie zawsze dokładnie odzwierciedla rzeczywisty stopień łysienia u danej osoby.
Łysienie – jakie są jego przyczyny?
Genetyka
Przyczyny łysienia mogą być różne i niestety często są bardzo złożone. Jednym z najważniejszych czynników jest genetyka. Osoby z predyspozycją genetyczną do łysienia są znacznie bardziej narażone na jego wystąpienie. Ta dziedziczna skłonność często przejawia się jako łysienie androgenowe, które może dotyczyć zarówno mężczyzn, jak i kobiet.
Zmiany hormonalne
Wahania hormonów są kolejną istotną przyczyną wypadania włosów, szczególnie u kobiet. Zmiany hormonalne, takie jak te, które występują w czasie ciąży, menopauzy lub po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych, mogą powodować znaczne przerzedzenie włosów. W okresach takich zmian organizm doświadcza gwałtownych zmian w poziomie hormonów, co może zakłócić normalny cykl wzrostu włosów, prowadząc do ich nadmiernego wypadania.
Ciąża – wypadanie włosów po ciąży
Wypadanie włosów po ciąży to częste i naturalne zjawisko, które dotyka wiele kobiet. Zazwyczaj jest ono spowodowane zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie po porodzie. Poziom estrogenów, które podczas ciąży hamują wypadanie włosów, gwałtownie spada, co może prowadzić do nadmiernej ich utraty.
Okres ten zwykle trwa kilka miesięcy i włosy samoczynnie odrastają. Jednak u niektórych kobiet wypadanie może być bardziej nasilone i długotrwałe. W takich przypadkach warto skonsultować się z lekarzem dermatologiem lub trychologiem, aby wykluczyć inne przyczyny łysienia i dobrać odpowiednie leczenie.
Choroby
Niektóre choroby również mogą prowadzić do wypadania włosów. Przykładem jest niedoczynność tarczycy, stan, w którym gruczoł tarczowy nie produkuje wystarczającej ilości hormonów. Hormony tarczycy odgrywają kluczową rolę w regulacji metabolizmu i wzrostu komórek, w tym komórek włosowych. Niedobór tych hormonów może powodować osłabienie i wypadanie włosów. Inne schorzenia autoimmunologiczne, takie jak toczeń czy łysienie plackowate, również mogą prowadzić do utraty włosów.
Niedobory składników odżywczych
Niedobór niektórych składników odżywczych, takich jak żelazo, cynk czy biotyna, może prowadzić do wypadania włosów. Włosy potrzebują odpowiedniej ilości witamin i minerałów do zdrowego wzrostu. Braki w diecie mogą osłabiać mieszki włosowe, co prowadzi do zwiększonego wypadania włosów. Szczególnie niedobór żelaza, który może prowadzić do anemii, jest często powiązany z przerzedzeniem włosów.
Leki
Niektóre leki mają wypadanie włosów jako skutek uboczny. Przykładem są leki stosowane w chemioterapii, które, choć skuteczne w zwalczaniu komórek rakowych, również uszkadzają szybko dzielące się komórki włosowe. Inne leki, takie jak przeciwzakrzepowe, mogą wpływać na zdrowie włosów poprzez różne mechanizmy biochemiczne, prowadząc do ich wypadania.
Uszkodzenia mechaniczne
Uszkodzenia mechaniczne są kolejnym ważnym czynnikiem, który może prowadzić do wypadania włosów. Nadmierne stylizowanie włosów ciepłem, farbowanie i agresywne zabiegi chemiczne mogą osłabić strukturę włosa i uszkodzić mieszki włosowe. Powtarzające się działanie wysokiej temperatury, silnych chemikaliów lub intensywnego szczotkowania może prowadzić do łamliwości włosów i ich wypadania.
Stres
Silny lub długotrwały stres może prowadzić do wypadania włosów. Stres wpływa na cały organizm, w tym na zdrowie włosów. Może powodować różne zaburzenia hormonalne i metaboliczne, które negatywnie wpływają na cykl wzrostu włosów. W skrajnych przypadkach stres może prowadzić do łysienia telogenowego, stanu, w którym duża liczba włosów nagle przechodzi w fazę spoczynku i wypada w krótkim czasie.
Diagnoza łysienia
Diagnoza łysienia opiera się na wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym i czasami – jeśli zachodzi taka potrzeba – dodatkowych badaniach, takich jak badanie krwi lub biopsja skóry głowy. Lekarz dermatolog lub trycholog będą w stanie określić przyczynę łysienia i zalecić odpowiednie leczenie.
Jak przebiega leczenie łysienia?
Jak leczyć łysienie? Leczenie wypadania włosów zależy od jego przyczyny i nasilenia. Pamiętaj, że nie ma uniwersalnego lekarstwa na łysienie. Najlepsza metoda leczenia dla danej osoby zależy od przyczyny łysienia, jego nasilenia i indywidualnych potrzeb. Ważne jest również, aby mieć realistyczne oczekiwania co do leczenia. Leczenie łysienia może być długotrwałe i wymagać cierpliwości.
Wypadanie włosów – leczenie miejscowe
W leczeniu łysienia androgenowego często stosuje się leki miejscowe, takie jak Minoxidyl i Finasteryd. Minoxidyl jest preparatem, który stymuluje wzrost włosów, zwiększając przepływ krwi do mieszków włosowych, co sprzyja ich regeneracji i wzrostowi. Regularne stosowanie Minoxidylu może prowadzić do zauważalnej poprawy gęstości i jakości włosów. Z kolei Finasteryd działa poprzez blokowanie działania dihydrotestosteronu (DHT), hormonu odpowiedzialnego za kurczenie się mieszków włosowych. Dzięki temu proces łysienia jest spowalniany, a nawet może być częściowo odwrócony.
Łysienie – jak leczyć je farmakologicznie? Leki doustne
Leczenie łysienia androgenowego obejmuje też stosowanie leków doustnych, takich jak Spironolakton i Dutasterid. Te leki działają również poprzez blokowanie działania DHT. Spironolakton jest antagonistą aldosteronu, który pomaga w regulacji hormonów, co może przyczynić się do zmniejszenia wypadania włosów. Dutasterid, podobnie jak Finasteryd, blokuje enzym 5-alfa-reduktazę, zmniejszając produkcję DHT. Oba leki mogą być skuteczne w zapobieganiu dalszemu wypadaniu włosów i wpływają na inicjację ich wzrostu.
Terapia hormonalna zastępcza (HRT). Leczenie łysienia kobiet po menopauzie
Terapia hormonalna zastępcza (HRT) jest często stosowana w przebiegu leczeniu łysienia u kobiet po menopauzie. Zmiany hormonalne, które zachodzą w tym okresie życia, mogą prowadzić do wypadania włosów. HRT działa poprzez przywracanie równowagi hormonalnej w organizmie, co może pomóc w spowolnieniu lub zatrzymaniu wypadania włosów. Przywrócenie odpowiednich poziomów hormonów może również inicjować wzrost włosów i poprawę ich struktury. Będą gęstsze i mocniejsze.
Inwazyjne, chirurgiczne leczenie wypadania włosów
Przeszczep włosów to inwazyjny zabieg chirurgiczny, który może być skutecznym rozwiązaniem w leczeniu łysienia. Procedura polega na pobraniu włosów z jednej części głowy, zazwyczaj z tyłu lub boków, i przeszczepieniu ich na obszar dotknięty łysieniem. Przeszczepione włosy zazwyczaj rosną w nowym miejscu tak, jak w oryginalnym, co pozwala na uzyskanie naturalnego wyglądu i zwiększenie gęstości włosów w obszarach przerzedzonych.
Inne metody leczenia łysienia
Istnieje wiele innych metod leczenia łysienia, które mogą być stosowane jako uzupełnienie tradycyjnych terapii lub jako alternatywa dla nich.
- Jedną z takich metod jest laseroterapia niskopoziomowa, która wykorzystuje wiązki światła o niskiej intensywności do stymulowania wzrostu włosów.
- Mezoterapia to kolejny zabieg, w którym małe dawki substancji odżywczych, hormonów lub innych leków wstrzykuje się bezpośrednio w skórę głowy, co może poprawić zdrowie mieszków włosowych i wspierać wzrost włosów.
- Suplementy diety, takie jak biotyna, cynk i żelazo, mogą również odgrywać istotną rolę w wzmocnieniu włosów i zapobieganiu ich wypadaniu.
Skuteczne leki na łysienie – leczenie farmakologiczne
Aktualnie istnieje kilka leków skutecznych w leczeniu łysienia, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Najskuteczniejszy lek dla danej osoby zależy od przyczyny łysienia, jego nasilenia i indywidualnych potrzeb. Co stosować na łysienie? Do najpopularniejszych zaliczamy, między innymi:
- Minoxidyl – dostępny bez recepty lek stymulujący wzrost włosów. Stosowany w postaci roztworu lub pianki nakładanej na skórę głowy zazwyczaj dwa razy dziennie (według wskazań producenta). Skuteczny w leczeniu łysienia androgenowego u mężczyzn i kobiet. Może powodować miejscowe podrażnienia skóry głowy.
- Finasteryd – lek na receptę blokujący działanie dihydrotestosteronu (DHT), hormonu przyczyniającego się do łysienia androgenowego u mężczyzn. Skuteczny w spowalnianiu lub zatrzymywaniu wypadania włosów i może nawet powodować odrost włosów u niektórych mężczyzn. Należy jednak pamiętać, że finasteryd stosowany u mężczyzn może powodować skutki uboczne, takie jak zmniejszenie libido i problemy z erekcją.
- Spironolakton – stosowany w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet. Może powodować skutki uboczne, takie jak nieregularne miesiączki, bóle piersi i nudności.
- Dutasteryd – lek na receptę blokujący działanie dwóch enzymów: 5-alfa-reduktazy typu 1 i 2. 5-alfa-reduktazy te przekształcają testosteron w DHT. Stosowany w leczeniu łysienia androgenowego u mężczyzn.
- Flutamid – silny lek na łysienie dostępny wyłącznie na receptę. Blokuje działanie DHT. Stosowany w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet i mężczyzn. Może powodować poważne skutki uboczne, takie jak uszkodzenie wątroby, dlatego jest stosowany tylko w ciężkich przypadkach łysienia.
- Octan Cyproteronu – stosowany w leczeniu łysienia androgenowego u kobiet. Może powodować skutki uboczne, takie jak nieregularne miesiączki, bóle piersi i nudności.
Łysienie może mieć znaczący wpływ na samopoczucie i jakość życia. Osoby cierpiące na łysienie mogą doświadczać niskiej samooceny, lęku i depresji. Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół lub grupy wsparcia może być bardzo pomocne w radzeniu sobie z emocjonalnymi aspektami łysienia. Pamiętaj, że nie jesteś sam/-a. Łysienie jest powszechnym problemem, który dotyka milionów ludzi na całym świecie.
Jeżeli zależy Ci na szybkiej teleporadzie lekarskiej, lub potrzebna Ci recepta online – skorzystaj z wygodnej usługi Medicept: lekarz online. Po zdalnej konsultacji nasz specjalista może Ci wystawić e-zwolnienie, receptę lub skierowanie do innego lekarza.
Poznaj też inne specjalizacje Medicept:
Źródła:
[1] Sattur, Sandeep S., & Sattur, Indu S. (Pharmacological Management of Pattern Hair Loss).
[2] Nestor, Mark S., Ablon, Glynis, Gade, Anita, Han, Haowei, & Fischer, Daniel L. (Treatment options for androgenetic alopecia: Efficacy, side effects, compliance, financial considerations, and ethics).
[3] Suchonwanit, Poonkiat, Thammarucha, Sasima, & Leerunyakul, Kanchana. (Minoxidil and its use in hair disorders: a review).
[4] Kaiser, Michael, Abdin, Rama, Gaumond, Simonetta I., Issa, Naiem T., & Jimenez, Joaquin J. (Treatment of Androgenetic Alopecia: Current Guidance and Unmet Needs).
[5] Alicja Gondek – Urtnowska – Prezes Polskiego Stowarzyszenia Trychologicznego, Łysienie androgenowe
[6] Cyproteron (octan cyproteronu), baza leków, Medycyna Praktyczna