Kiedy należy podejrzewać chorobę Crohna?
Choroba Leśniowskiego- Crohna jest zapaleniem, które może dotyczyć każdego odcinka przewodu pokarmowego od jamy ustnej, aż do odbytu. Jest chorobą przewlekłą, dotykającą ponad 6 tysięcy polaków! Przebiega z epizodami zaostrzeń i remisji. Schorzenia te manifestuje się różnorodnymi objawami, w zależności od zajętej części przewodu pokarmowego.
Czym jest choroba Crohna?
Opisana została po raz pierwszy przez polskiego lekarza Antoniego Leśniowskiego w pierwszej dekadzie XX wieku, a dokładniejszego opisu dostarczył Burrill Bernard Crohn ze współpracownikami.
Choroba Leśniowskiego- Crohna (ChLC) określana jest jako nieswoiste zapalenie jelit i faktycznie najczęściej zmiany zapalne zlokalizowane są właśnie tam. Jednak mogą się także rozwijać punktowo od jamy ustnej, przez przełyk, dwunastnicę, żołądek aż do odbytu. Najbardziej charakterystyczną cechą choroby są odcinkowe zmiany zapalne, przedzielone fragmentami zdrowymi. Proces zapalny rozpoczyna się w błonie śluzowej, ale stopniowo obejmuje wszystkie warstwy ściany przewodu pokarmowego, prowadząc do jej zniszczenia i włóknienia, czego następstwem jest powstawanie przetok i zwężeń.
Najczęściej ChLC jest diagnozowana u osób od 15. do 35. roku życia oraz u osób powyżej 60. roku życia (zarówno kobiet, jak i mężczyzn), choć z roku na rok rośnie liczba chorych dzieci.
Jakie są przyczyny choroby Crohna?
Przyczyny rozwoju ChLC nie zostały w pełni poznane, wskazuje się jednak na pewne czynniki, które mogą sprzyjać zachorowaniu. W dyskusjach naukowców wspomina się: czynniki immunologiczne w obrębie śluzówki układu pokarmowego, czynniki genetyczne (mutacja genu NOD2/ CARD15) oraz czynniki środowiskowe, które zaburzają mikroflorę jelitową. Uważa się także, że choroba Leśniowskiego- Crohna ma związek z nadmierną higienizacją życia (w sterylnych warunkach system immunologiczny gorzej się rozwija, w efekcie rośnie ryzyko nieprawidłowej odpowiedzi odpornościowej) oraz stosowaniem diety prozapalnej- wysoko przetworzonej. Pojawiają się też teorie o możliwym znaczeniu przebytych infekcji. Wskazuje się także na zależność między zachorowalnością na ChLC a paleniem papierosów, stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a u kobiet- doustnej antykoncepcji.
Wyżej wymienione teorie to jednak tylko domniemania. Etiologia choroby pozostaje nadal nieudowodniona, co powoduje, że trudniej się przed nią bronić i ją leczyć. W ramach profilaktyki zaleca się prowadzenie zdrowego trybu życia- stosowanie zbilansowanej, pełnowartościowej diety, regularną aktywność fizyczną, rezygnację z używek. Szczególną troskę o zdrowie powinny zachować osoby z dodatnim wywiadem rodzinnym w kwestii chorób zapalnych jelit.
Kiedy należy podejrzewać chorobę Crohna?
Początkowo choroba Leśniowskiego- Crohna może przebiegać skąpoobjawowo, co uniemożliwia postawienie wczesnej i prawidłowej diagnozy. Następnie schorzenie może dawać zróżnicowane objawy o różnym nasileniu zależne od lokalizacji, rozległości i stopnia zaawansowania zmian zapalnych.
Najczęściej (około 50% przypadków) choroba atakuje końcowy odcinek jelita cienkiego (tzw. jelito kręte). U większości chorych dominują w tym przypadku ból brzucha (zwykle w prawej dolnej części brzucha, które nasilają się po posiłkach) i biegunka. Domieszka krwi w stolcu pojawia się rzadko, ale mogą wystąpić nawet smoliste stolce (czyli stolce o ciemnych zabarwieniu, jak smoła). Rozległe zajęcie jelita cienkiego powoduje zespół upośledzonego wchłaniania manifestujący się głównie biegunką tłuszczową (o połyskliwej powierzchni, którą trudno spłukać w toalecie). Ponadto, w efekcie mogą wystąpić też: niedokrwistość, hipoproteinemia (zmniejszone stężenie białek we krwi), niedobór witamin (zwłaszcza B12) zaburzenia elektrolitowe. Z biegiem czasu ujawniają się cechy niedożywienia i wyniszczenia, a u części chorych- obrzęki.
W przypadku zmian zapalnych w jelicie grubym mogą pojawić się też owrzodzenia, ropnie, szczeliny i przetoki odbytu. W sytuacji lokalizacji choroby w górnym odcinku przewodu pokarmowego- nadżerki, afty, problemy z przełykaniem.
Objawy, które powinny niepokoić i skłonić do rozpoczęcia diagnostyki w kierunku choroby Crohna, to nie tylko objawy jelitowe, ale i objawy ogólnoustrojowe: brak apetytu, utrata masy ciała, gorączka, ogólne złe samopoczucie, szybkie męczenie się, osłabienie. Choroba Leśniowskiego- Crohna może również dawać objawy mniej oczywiste m.in. zaburzenia w obrębie skóry, oczu, stawów, wątroby i dróg żółciowych.
Podsumowanie
Jak widać, choroba Crohna może objawiać się nieswoiście i podstępnie- co często opóźnia proces diagnostyczny i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Dlatego, w każdej sytuacji wystąpienia niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza, aby nie przegapić początku rozwoju tej choroby. Mimo że, jest to schorzenie na ten moment nieuleczalne, istnieją metody jej kontrolowania i znacznie poprawiające jakość życia pacjenta.
Usługi oferowane przez Medicept:
- recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
- teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.
