Jak Obliczyć BMI dla Dorosłych i Dziecka?

Zastanawiasz się jak obliczyć BMI? Współczesna medycyna obfituje w informacje na temat zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej. W gąszczu tych danych, wskaźnik masy ciała (BMI) od lat pozostaje powszechnie stosowanym narzędziem do oceny stanu odżywienia i identyfikacji otyłości. Choć nie jest to jedyna miara, BMI dostarcza cennych informacji o potencjalnych problemach zdrowotnych związanych z nadwagą i otyłością. W tym artykule zgłębimy zasady obliczania BMI, przyjrzymy się statystykom dotyczącym otyłości w Polsce, a także omówimy nowoczesne metody leczenia tej poważnej i niestety coraz bardziej popularnej choroby.

Lekarz Online – zawsze przy Tobie, gdziekolwiek jesteś

Historia BMI – od belgijskiego matematyka do światowego standardu

Chociaż wskaźnik masy ciała (BMI) jest powszechnie stosowany w XXI wieku, jego historia sięga XIX wieku. Pomysłodawcą koncepcji zbliżonej do współczesnego BMI był belgijski matematyk, astronom i socjolog Adolphe Quetelet. W latach 30. XIX wieku prowadził on badania nad budową ciała człowieka, porównując wzrost i wagę osób z różnych krajów. W 1832 roku Quetelet opublikował pracę, w której wprowadził wskaźnik Queteleta, będący stosunkiem masy ciała do kwadratu wzrostu.

Mimo iż Quetelet nie był lekarzem, a jego badania miały charakter statystyczny, a nie medyczny, jego koncepcja stała się fundamentem dla współczesnego BMI. Dopiero w 1972 roku amerykański fizjolog Ancel Keys zmodyfikował wskaźnik Queteleta i nadał mu nazwę Body Mass Index (BMI). Keys wykorzystał BMI w swoich badaniach nad chorobami serca, a jego prace przyczyniły się do spopularyzowania tego wskaźnika na całym świecie.

Warto wspomnieć, że początkowo BMI nie było stosowane w kontekście oceny stanu odżywienia i identyfikacji otyłości. Dopiero w XX wieku, wraz ze wzrostem świadomości na temat zagrożeń związanych z nadwagą i otyłością, BMI zyskało powszechne uznanie jako narzędzie do oceny ryzyka zdrowotnego związanego z masą ciała.

BMI to nie wszystko!

Należy jednak pamiętać, że BMI ma swoje ograniczenia. Nie uwzględnia ono rozkładu tkanki tłuszczowej w organizmie, co oznacza, że osoby o dużej masie mięśniowej mogą mieć wysokie BMI, mimo iż nie są otyłe. Z tego powodu, w niektórych przypadkach, konieczne jest stosowanie dodatkowych wskaźników, takich jak obwód talii lub procentowa zawartość tkanki tłuszczowej, do dokładniejszej oceny stanu odżywienia.

Pomimo swoich ograniczeń, BMI pozostaje cennym narzędziem do oceny stanu odżywienia na skalę populacyjną i identyfikacji osób z grupy ryzyka otyłości i jej powikłań.

Jak obliczyć BMI wzór dla dorosłych – proste narzędzie o szerokim zastosowaniu

Jak wyliczyć BMI? Body Mass Index jest wyliczany jako stosunek masy ciała (w kilogramach) do kwadratu wzrostu (w metrach). Wzór na obliczenie BMI jest prosty:

BMI = masa ciała (kg) / (wzrost (m))²

Jak obliczamy BMI? Zobacz ten przykład: Osoba o wadze 75 kg i wzroście 1,75 m ma BMI = 75 kg / (1,75 m)² = 24,2 kg/m²

Interpretacja wyników BMI

Niedowaga: BMI poniżej 18,5 kg/m²
Norma: BMI od 18,5 do 24,9 kg/m²
Nadwaga: BMI od 25 do 29,9 kg/m²
Otyłość I stopnia: BMI od 30 do 34,9 kg/m²
Otyłość II stopnia: BMI od 35 do 39,9 kg/m²
Otyłość skrajna: BMI powyżej 40 kg/m²

Należy jednak pamiętać, że interpretacja BMI może się nieznacznie różnić w zależności od płci, wieku i pochodzenia etnicznego.

Jak obliczyć BMI dziecka?

Obliczenie BMI dziecka jest proste i można je wykonać samodzielnie w domu. Wystarczy znać wzrost i wagę dziecka. Wzrost mierzymy w centymetrach, a wagę w kilogramach.

Wzór na obliczenie BMI dziecka: BMI = waga (kg) / (wzrost (m))²

Przykład: Dziecko o wadze 20 kg i wzroście 120 cm ma BMI = 20 kg / (1,2 m)² = 13,8 kg/m²

Interpretacja wyników BMI dzieci

Niedowaga: BMI poniżej 16.0 kg/m²
Norma: BMI od 16.0 do 17.5 kg/m²
Nadwaga: BMI od 17.5 do 20.0 kg/m²
Otyłość I stopnia: BMI od 20.0 do 23.0 kg/m²
Otyłość II stopnia: BMI od 23.0 do 27.5 kg/m²
Otyłość skrajna: BMI powyżej 27.5 kg/m²

Należy jednak pamiętać, że interpretacja BMI u dzieci jest bardziej złożona niż u dorosłych i zależy od wieku i płci dziecka. Dlatego zaleca się skonsultowanie wyników z lekarzem pediatrą, który oceni stan odżywienia dziecka i w razie potrzeby zaleci odpowiednie postępowanie.

Otyłość w Polsce – alarmujące statystyki

Otyłość jest definiowana jako nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej, które może negatywnie wpływać na zdrowie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), otyłość rozpoznaje się, gdy BMI wynosi 30 kg/m² lub więcej.

Otyłość staje się coraz poważniejszym problemem zdrowia publicznego w Polsce. Dane z raportu Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) pt. „Otyłość i jej konsekwencje”, opublikowanego w maju 2024 roku, są alarmujące.

Według raportu:

52,2% Polaków w wieku 20 lat i więcej miało zbyt wysoką masę ciała (indeks BMI ≥ 25).
13,6% Polaków w wieku 20 lat i więcej cierpiało na otyłość (BMI ≥ 30).

Oznacza to, że ponad połowa dorosłych Polaków boryka się z nadwagą lub otyłością, co stanowi poważny problem zdrowia publicznego.

Otyłość wiąże się z wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak:

Choroby serca
Cukrzyca typu 2
Nadciśnienie tętnicze
Niektóre nowotwory
Problemy ze stawami

Jak zdiagnozować otyłość?

Diagnozowanie otyłości to proces wieloetapowy, który ma na celu kompleksową ocenę stanu zdrowia pacjenta oraz określenie stopnia zaawansowania otyłości. Ważnym elementem diagnostyki jest wywiad lekarski. Lekarz rozpoczyna od szczegółowej rozmowy z pacjentem, aby zgłębić historię medyczną, uwzględniając wcześniejsze choroby, przyjmowane leki oraz ewentualne alergie. Wywiad ten obejmuje również analizę nawyków żywieniowych pacjenta, takich jak ilość spożywanych kalorii, rodzaj spożywanych pokarmów i pory posiłków.

Dodatkowo lekarz ocenia poziom aktywności fizycznej pacjenta oraz bada czynniki genetyczne, które mogą wpływać na masę ciała. Ważnym aspektem jest również zrozumienie wcześniejszych metod leczenia otyłości, jeśli pacjent takie stosował.

Kolejnym krokiem jest badanie fizyczne, które obejmuje pomiar wzrostu i wagi pacjenta, co pozwala na obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI). Lekarz może również zmierzyć obwód talii, aby ocenić rozkład tkanki tłuszczowej w organizmie. W niektórych przypadkach konieczne mogą być dodatkowe badania, takie jak pomiar ciśnienia krwi, poziomu cukru we krwi oraz cholesterolu, aby dokładniej ocenić stan zdrowia pacjenta i ryzyko związane z otyłością.

Na podstawie zebranych informacji z wywiadu lekarskiego, badania fizycznego oraz wyników badań dodatkowych, lekarz stawia diagnozę otyłości i określa jej stopień zaawansowania (I, II lub III). Następnie omawia z pacjentem ryzyko zdrowotne związane z otyłością oraz przedstawia dostępne opcje leczenia, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Dodatkowe metody diagnostyczne

W pewnych przypadkach lekarz może zlecić dodatkowe metody diagnostyczne, takie jak badanie bioimpedancji elektrycznej (BIA), które pozwala na dokładne określenie procentowej zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Innymi zaawansowanymi metodami mogą być tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pomagają w ocenie rozkładu tkanki tłuszczowej i wykluczeniu innych schorzeń mogących przyczyniać się do otyłości.

Nowoczesne leki na otyłość – skuteczna broń w walce o zdrowie

Oprócz diety i ćwiczeń fizycznych, w leczeniu otyłości coraz częściej stosuje się nowoczesne terapie farmakologiczne. Leki te działają poprzez różne mechanizmy, takie jak:

Hamowanie apetytu
Zwiększanie wydatków energetycznych
Zmniejszanie wchłaniania tłuszczu

Do najczęściej stosowanych substancji zawartych w lekach na otyłość zalicza się np.:

Liraglutyd – hormon GLP-1, który hamuje apetyt i zwiększa wydzielanie insuliny.
Semaglutid – analog GLP-1 o dłuższym działaniu niż liraglutyd.
Naltrekson/bupropion – kombinacja leków działających na układ nerwowy, które hamują apetyt i zwiększają wydatki energetyczne.

Orlistat – lek hamujący lipazę trzustkową, co zmniejsza wchłanianie tłuszczu z pożywienia.

Substancje te można znaleźć w takich lekarz jak n. Ozempic, Saxenda, Mounjaro, Zepbound itp. Należy jednak pamiętać, że leki na otyłość powinny być stosowane wyłącznie pod nadzorem lekarza i w połączeniu z dietą i ćwiczeniami fizycznymi. Lekarz dobierze odpowiednią terapię do indywidualnych potrzeb pacjenta, uwzględniając jego stan zdrowia, historię choroby i inne przyjmowane leki.

Jak widać, wskaźnik masy ciała (BMI) pozostaje cennym narzędziem do oceny stanu odżywienia i identyfikacji otyłości. Choć nie jest to jedyna miara, BMI dostarcza istotnych informacji o potencjalnych problemach zdrowotnych związanych z nadwagą i otyłością. W Polsce otyłość staje się coraz poważniejszym problemem, dlatego tak ważne jest stosowanie skutecznych metod leczenia. Nowoczesne leki na otyłość, stosowane w połączeniu z dietą i ćwiczeniami fizycznymi, mogą być cennym elementem kompleksowej terapii, prowadzącej do poprawy zdrowia i jakości życia pacjentów.

Umów się na konsultację w Medicept

Nasz zespół doświadczonych lekarzy specjalistów diagnozuje wiele problemów związanych z nadmiarem tkanki tłuszczowej. W naszej ofercie pacjenci znajdą takie usługi jak:

Źródła:

[1] Raport NIK Profilaktyka i leczenie otyłości przerosły system (zapis konferencji prasowej)

[2] Raport Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) pt. „Otyłość i jej konsekwencje”, maj 2024 r

[3] Pray, R., & Riskin, S. (2023). The history and faults of the body mass index and where to look next: A literature review. Cureus. doi:10.7759/cureus.48230. PMCID: PMC10693914. PMID: 38050494