Jak leczyć otyłość?
Leczenie otyłości to jedno z największych wyzwań zdrowotnych naszych czasów. Stan ten wpływa na jakość życia poszczególnych osób, często uniemożliwia „normalne” funkcjonowanie i życie społeczne. Nigdy nie należy ignorować swojego stanu zdrowia – otyłość powoduje szereg negatywnych objawów, które znacząco wpływają na komfort życia i zdrowie. Medicept świadczy usługi medyczne – zarówno stacjonarnie, jak i w formie zdalnej (lekarz online) – które umożliwiają leczenie otyłości i powrót do pełni sił. Jak leczyć otyłość, jakie są jej przyczyny i objawy?
Rozpoznanie otyłości – wskaźnik BMI
Zanim pacjent dowie się, jak leczyć otyłość, najpierw musi ją rozpoznać. Otyłość to stan, w którym organizm gromadzi nadmiar tkanki tłuszczowej, co prowadzi do zaburzenia równowagi między spożyciem a wydatkiem energii. Jest to złożona choroba metaboliczna, która może prowadzić do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych. Leczenie otyłości można rozpocząć od sprawdzenia swojego stanu wskaźnikiem masy ciała (BMI). To popularna metoda oceny czy dana osoba ma prawidłową wagę w stosunku do swojego wzrostu. Jest to stosunkowo prosty sposób oceny, który jednak ma swoje ograniczenia.
BMI jest obliczane, dzieląc masę ciała w kilogramach przez kwadrat wzrostu w metrach. Wartości BMI są interpretowane zazwyczaj w następujący sposób:
- – BMI poniżej 18,5 – niedowaga;
- – BMI między 18,5 a 24,9 – prawidłowa waga;
- – BMI między 25 a 29,9 – nadwaga;
- – BMI powyżej 30 – otyłość.
Jednak należy pamiętać, że BMI ma swoje ograniczenia i leczenie otyłości nie może się opierać tylko na nim. Nie uwzględnia on między innymi proporcji masy mięśniowej i tłuszczowej, co może prowadzić do fałszywie wysokich wartości BMI u osób o dużej masie mięśniowej, takich jak kulturyści czy sportowcy. Ponadto nie uwzględnia on lokalizacji tłuszczu w ciele, co jest istotne dla oceny ryzyka zdrowotnego związanego z otyłością. W związku z tym, choć BMI jest użytecznym narzędziem diagnostycznym, ważne jest również uwzględnienie innych czynników, takich jak stan zdrowia ogólnego, rozkład tłuszczu w ciele, aktywność fizyczna oraz nawyki żywieniowe. Optymalna ocena wagi i stanu zdrowia powinna uwzględniać kompleksowe podejście.
Objawy otyłości
Zdrowotne następstwa otyłości – to one najczęściej wynikają z nadmiernej masy ciała i leczenie otyłości polega również na ich eliminacji. Objawy otyłości różnią się w pewnym stopniu pomiędzy dorosłymi a dziećmi, choć fundamentalne mechanizmy są analogiczne.
Jak leczyć otyłość – objawy i skutki otyłości u osób dorosłych
- – Zwiększona masa ciała – otyłość manifestuje się wzrostem masy ciała przekraczającym zdrowy zakres dla danego wzrostu, wieku i płci. Wskaźnik masy ciała (BMI) 30 lub więcej jest klasyfikowany jako otyłość.
- – Problemy z oddychaniem – otyłość często prowadzi do trudności z oddychaniem, takich jak bezdech senny, który objawia się chrapaniem i przerwami w oddychaniu podczas snu.
- – Zmęczenie – nadmierna tkanka tłuszczowa oraz wynikające z niej problemy zdrowotne mogą skutkować chronicznym zmęczeniem. Leczenie otyłości i zmiana trybu życia wyeliminują ten problem.
- – Bóle stawów i pleców – nadmierna masa ciała obciąża stawy, szczególnie w biodrach, kolanach i plecach, co może prowadzić do przewlekłego bólu i dyskomfortu.
- – Problemy skórne – nadwaga i otyłość mogą skutkować podrażnieniami skóry, infekcjami grzybiczymi i innymi problemami skórnymi, które częściej występują z powodu nadmiernej tkanki tłuszczowej i pocenia się.
- – Problemy z płodnością – otyłość może negatywnie wpływać na równowagę hormonalną, co z kolei może wpływać na płodność.
- – Choroby przewlekłe – otyłość jest znaczącym czynnikiem ryzyka dla wielu chorób przewlekłych, w tym cukrzycy typu 2, chorób sercowo-naczyniowych i niektórych typów raka.
Jak leczyć otyłość u dzieci – objawy otyłości u dzieci
- – Nadmierna waga – podobnie jak u dorosłych, wzrost masy ciała powyżej zdrowego zakresu dla wieku i wzrostu może wskazywać na otyłość, ocenianą za pomocą percentyli wzrostu i wagi. O tym, jak leczyć otyłość u dzieci, powinien zdecydować specjalista pracujący z najmłodszymi.
- – Zmęczenie – dzieci z otyłością mogą wykazywać mniejszą chęć do zabawy i uczestnictwa w aktywnościach fizycznych z powodu zmęczenia lub trudności z wydolnością.
- – Problemy ortopedyczne – otyłość może objawiać się płaskostopiem, koślawością kolan czy bólami pleców.
- – Dojrzewanie – otyłość może przyspieszać lub opóźniać okres dojrzewania, wpływając na rozwój fizyczny.
- – Problemy z samooceną i emocjonalne – dzieci z otyłością mogą doświadczać negatywnych komentarzy rówieśników i problemów z samooceną.
- – Ryzyko chorób przewlekłych – dzieci z otyłością są narażone na większe ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, wysokiego ciśnienia krwi i innych problemów zdrowotnych w młodym wieku. Właśnie dlatego leczenie otyłości jest tak ważne – może powstrzymać poważne skutki zdrowotne w przyszłości.
Jakie są przyczyny otyłości?
Zanim przejdziemy do sposobów, jak leczyć otyłość, warto zapoznać się z czynnikami, które mogą ją powodować. Otyłość to złożona choroba, która wynika z różnych czynników, obejmujących zarówno aspekty genetyczne, jak i środowiskowe. Podstawową przyczyną otyłości jest przyjmowanie większej ilości kalorii, niż organizm jest w stanie zużyć, co prowadzi do gromadzenia się tłuszczu. Przyczyny te mogą być różnorodne i obejmować:
- – Nadmierna kaloryczność diety – fast food, słodycze, napoje gazowane i inne produkty o wysokiej zawartości cukru są łatwo dostępne i promowane, co ułatwia nadmierne spożycie kalorii. Spożywanie dużej ilości przetworzonej żywności bogatej w tłuszcze i cukry sprzyja otyłości. Jak leczyć się z tego stanu? Można rozpocząć od pozornie małych kroków – np. zrezygnować z napojów gazowanych i pić więcej wody.
- – Niska aktywność fizyczna – współczesny tryb życia często wiąże się z małą ilością ruchu. Praca biurowa, korzystanie z pojazdów zamiast chodzenia czy jazdy na rowerze, a także spędzanie wolnego czasu przed ekranem komputera lub telewizora ograniczają wydatkowanie energii, co sprzyja gromadzeniu tłuszczu.
- – Genetyka – niektóre osoby mają predyspozycje genetyczne do otyłości, które mogą wpływać na sposób przetwarzania pokarmów i magazynowania tłuszczu. Również rzadkie genetyczne zaburzenia mogą prowadzić do otyłości jak np. zespół Pradera-Williego.
- – Czynniki medyczne – niektóre schorzenia, takie jak niedoczynność tarczycy czy zespół Cushinga, mogą przyczyniać się do zwiększenia masy ciała. Podobnie niektóre leki, w tym sterydy i niektóre antydepresanty, mogą prowadzić do przybierania na wadze. Leczenie otyłości może być więc równoległe z leczeniem innych schorzeń.
- – Czynniki społeczno-ekonomiczne – brak dostępu do zdrowej żywności, wyższe ceny produktów o niższej zawartości kalorii, a także niskie dochody mogą ograniczać możliwości wyboru zdrowych opcji żywieniowych. Ponadto, obszary o niskim poziomie bezpieczeństwa lub braku odpowiednich przestrzeni do aktywności fizycznej także mogą przyczyniać się do wzrostu otyłości.
- – Wpływ mikrobiomu – skład bakterii jelitowych może wpływać na sposób przetwarzania pożywienia i magazynowanie tłuszczu, co może sprzyjać rozwojowi otyłości. Jak leczyć takie schorzenia? Konieczna jest konsultacja lekarska, podczas której specjalista wykona odpowiednie badania i określi problem.
- – Czynniki psychologiczne – stres, depresja i jedzenie dla pocieszenia są również istotnymi czynnikami, które mogą prowadzić do nadmiernego jedzenia, szczególnie wysokokalorycznych i mało odżywczych produktów.
W każdym przypadku otyłość jest wynikiem wielu powiązanych ze sobą czynników, które można modyfikować poprzez zmiany w diecie, zwiększenie aktywności fizycznej oraz zarządzanie stresem i emocjami
Jak leczyć otyłość?
Leczenie otyłości obejmuje różnorodne podejścia skoncentrowane na zmianach stylu życia, które mogą być uzupełniane o medykamenty lub chirurgię w zależności od potrzeb i stanu zdrowia pacjenta. Jak leczyć otyłość u osób dorosłych?
- – Zmiany w stylu życia – podstawą leczenia otyłości jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej. Zaleca się przyjęcie planu żywieniowego dostosowanego do indywidualnych potrzeb kalorycznych oraz regularne uprawianie ćwiczeń o umiarkowanej intensywności, takich jak szybkie chodzenie czy jazda na rowerze. Ważne jest również codzienne monitorowanie spożycia pokarmu i aktywności fizycznej oraz regularne ważenie.
- – Programy redukcji wagi – w niektórych przypadkach specjaliści mogą zaprojektować spersonalizowane programy odchudzania, które mogą obejmować zarówno indywidualne, jak i grupowe sesje z dietetykami/psychologami czy leczenie otyłości online. Programy te często skupiają się na długoterminowych strategiach zarządzania wagą i radzeniem sobie ze stresem oraz nawrotami do starych nawyków.
- – Leki na redukcję wagi – gdy zmiany stylu życia nie przynoszą wystarczających efektów, lekarze mogą przepisać leki wspomagające odchudzanie. Te leki mogą wpływać na zmniejszenie apetytu lub zwiększenie uczucia sytości, a niektóre z nich działają przez zmniejszenie wchłaniania tłuszczów w przewodzie pokarmowym. Przykłady to Ozempic, Saxenda, Mounjaro i Zepbound.
- – Chirurgia bariatryczna – dla osób z bardzo wysokim BMI (indeks masy ciała) oraz tych, u których występują poważne problemy zdrowotne związane z otyłością, takie jak cukrzyca typu 2 czy bezdech senny, lekarze mogą zalecić operację bariatryczną. Takie operacje zmieniają układ przewodu pokarmowego lub rozmiar żołądka w celu ograniczenia ilości spożywanych pokarmów, lub ich wchłaniania.
Jak leczyć otyłość u dzieci?
Leczenie otyłości u dzieci wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje zmiany w stylu życia, wsparcie behawioralne i czasem interwencje medyczne. Jak leczyć otyłość u dzieci?
- – Zmiany w stylu życia – podstawą leczenia jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Ważne jest, aby dzieci były umiarkowanie do intensywnie aktywne przez co najmniej godzinę dziennie. Aktywności takie jak zabawa na świeżym powietrzu czy sporty zespołowe są zalecane.
- – Wsparcie behawioralne – programy behawioralne prowadzone przez specjalistów, takich jak dietetycy czy psycholodzy, mogą pomóc w ustaleniu realistycznych celów i nauczeniu zdrowych nawyków żywieniowych oraz zarządzania stresem i emocjami. Ważne jest, aby unikać negatywnych komentarzy na temat wagi i zamiast tego koncentrować się na zdrowym odżywianiu i pozytywnym wizerunku ciała.
- – Interwencje medyczne – w niektórych przypadkach, szczególnie gdy obecne są poważne problemy zdrowotne związane z otyłością, lekarz może zalecić stosowanie leków lub nawet chirurgii bariatrycznej dla nastolatków z poważną otyłością, którzy nie osiągnęli sukcesów za pomocą zmian stylu życia. Jak leczyć otyłość u dzieci medycznie? Decyzja o takiej interwencji powinna być podjęta po konsultacji z zespołem specjalistów i zawsze uwzględniać potencjalne ryzyko i korzyści.
Medicept – usługi online dla pacjentów
Medicept świadczy usługi medyczne – takie jak leczenie otyłości – które pomagają pacjentom w walce o swoje zdrowie i dobre samopoczucie.
Recepta online – umożliwia pacjentom otrzymanie recepty na leki bezpośrednio przez internet. Dla osób z otyłością, które mogą potrzebować regularnych leków wspomagających zarządzanie wagą lub leczenie powiązanych z otyłością schorzeń (np. leki na cukrzycę, nadciśnienie), możliwość zdobycia recepty online jest wygodnym rozwiązaniem, które eliminuje konieczność wizyty w placówce medycznej.
Teleporada lekarska – to konsultacje zdrowotne przeprowadzane za pośrednictwem internetu lub telefonu. Lekarz wskaże odpowiednią drogę i powie, jak leczyć otyłość, np. przekierowując pacjenta do odpowiedniego specjalisty. Dla pacjentów z otyłością regularne monitorowanie stanu zdrowia jest niezbędne, a dostęp do teleporady może ułatwić regularne konsultacje z lekarzem, dietetykiem czy specjalistą od ćwiczeń bez potrzeby wychodzenia z domu. To nie tylko wygodne, ale też może pomóc w utrzymaniu ciągłości opieki i dostosowaniu planów leczenia na bieżąco.
Zwolnienie lekarskie online – to usługa, dzięki której pacjenci mogą otrzymać elektroniczne zwolnienie lekarskie bez konieczności osobistej wizyty u lekarza. Dla osób zmagających się z otyłością, które mogą przeżywać trudności z mobilnością lub inne problemy zdrowotne wymagające czasowego zwolnienia z pracy, możliwość uzyskania zwolnienia online jest bardzo pomocna.
Źródła
- – Bouchard C. Defining the genetic architecture of the predisposition to obesity: a challenging but not insurmountable task
- – Choquet H, Meyre D. Genetics of obesity: what have we learned?
- – Sarah Barlow, MD, FAAP & Sarah Armstrong, MD, FAAP, Treatment for Obesity in Children & Teens