Najczęstsze przyczyny zaburzeń miesiączkowania

O zaburzeniach miesiączkowania mówi się wtedy, gdy występują nieprawidłowości w zakresie rytmu lub obfitości krwawień albo pojawia się dodatkowe krwawienie w cyklu miesiączkowym (w połowie cyklu, przed lub po miesiączce). Przyczyn takich problemów może być wiele. Poznaj możliwe powody zaburzeń miesiączkowania i dowiedz się, co zrobić w przypadku ich wystąpienia.

Prawidłowe miesiączkowanie – jak przebiega?

Zacznijmy od wyjaśnienia, jak powinno wyglądać prawidłowe krwawienie u kobiety w wieku rozrodczym. Miesiączka pojawia się co 21-35 dni (średnio co 28) i trwa 2-6 dni. Podczas menstruacji średnia utrata krwi wynosi 10-48 ml, przy czym kobiety po 50. roku życia tracą jej nawet ok. 6 ml więcej.

Wszelkie odstępstwa od normy w tym zakresie można nazwać zaburzeniami. Trzeba jednak zaznaczyć, że zarówno u nastolatek, jak i u kobiet w wieku okołomenopauzalnym, miesiączki mogą być nieregularne oraz mniej lub bardziej obfite. W tych okresach życia jest to jednak zupełnie normalne – nie ma powodu do obaw.

Przyczyny zaburzeń miesiączkowania

Podział zaburzeń miesiączkowania klasyfikuje się ze względu na przyczynę ich pojawienia się oraz charakter występowania. Problem dotyczy najczęściej obfitości krwawień, regularności cykli oraz występowania nasilonych dolegliwości bólowych.

Brak miesiączki

Pierwszym rodzajem zaburzenia miesiączkowania jest brak miesiączki, który może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Z pierwotnym charakterem mamy do czynienia wówczas, gdy u dziewczynki w wieku powyżej 13 lat nie pojawiła się miesiączka i nie nastąpił rozwój gruczołów piersiowych. Jeśli zaś one się rozwinęły, granica wieku jest wyższa i wynosi 15 lat. Wtórny brak miesiączki to z kolei stan, gdy przez okres 3-6 miesięcy nie pojawi się krwawienie u kobiety, która wcześniej prawidłowo miesiączkowała.

Najczęstsze przyczyny braku miesiączki to:

• zaburzenia anatomiczne, np. zarośnięcie błony dziewiczej, atrezja szyjki macicy czy przegroda poprzeczna pochwy,
• zaburzenia budowy i/lub funkcji gonad,
• przyczyny podwzgórzowe lub przysadkowe,
• niedoczynność/nadczynność tarczycy,
• wrodzony przerost kory nadnerczy,
• choroby ogólnoustrojowe,
• choroby genetyczne,
• zaburzenia hormonalne,
• zaburzenia odżywiania,
• wyczynowe uprawianie sportu,
• przewlekły stres,
• przyjmowanie niektórych leków,
• ciąża.

Miesiączki krwotoczne

Jeśli podczas miesiączki dochodzi do zwiększonej utraty krwi lub pojawia się krwawienie międzymiesiączkowe (powyżej 80 ml), występuje wtedy zaburzenie miesiączkowania zwane miesiączkami krwotocznymi.

Najczęstsze przyczyny miesiączek krwotocznych to:

• anatomiczne nieprawidłowości macicy – mięśniaki, polipy, adenomioza czy rak endometrium (rzadko),
• zaburzenia krzepnięcia,
• dysfunkcja jajników,
• zmiany czynnościowe w endometrium,
• przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych.

Krwawienie może trwać nawet ponad 7 dni.

Bolesne miesiączkowanie

Bolesne miesiączkowanie cechuje się nadmierną czynnością skurczową macicy związaną z krwawieniem. U niektórych kobiet cierpiących na to zaburzenie miesiączkowania, krwawienie od początku jest bolesne, tj. od pierwszej miesiączki (postać pierwotna) lub też silne dolegliwości bólowe pojawiają się dopiero z czasem, choć wcześniej nie były dokuczliwe (postać wtórna).

Bolesne miesiączkowanie może mieć postać lekką, umiarkowaną lub ciężką. Najczęstsze przyczyny bolesnego miesiączkowania to:

• endometrioza,
• mięśniaki,
• polipy trzonu macicy,
• guzy przydatków,
• stany zapalne miednicy mniejszej,
• adenomioza,

Wpływ na ból odczuwany podczas miesiączki mogą mieć dodatkowo takie czynniki jak palenie papierosów, specyficzne warunki życiowe czy ciągłe narażenie na stres.

Rzadkie miesiączkowanie

Często występującym zaburzeniem miesiączkowania jest rzadkie miesiączkowanie – u kobiet na nie cierpiących krwawienia w ciągu roku występują dużo rzadziej niż powinny.

Najczęstsze przyczyny rzadkiego miesiączkowania to:

• choroby przewlekłe,
• zaburzenia masy ciała,
• zespół policystycznych jajników (PCOS),
• niewydolność jajników,
• hiperprolaktynemia,
• ciąża urojona.

Zaburzenia miesiączkowania – objawy

Zaburzenia miesiączkowania w zależności od przyczyny mogą objawiać się w bardzo różny sposób. Najczęstsze objawy to:

• zmiana regularności cykli miesiączkowych (rzadkie lub częste miesiączki),
• całkowity zanik miesiączki,
• nieprawidłowa obfitość krwawienia (bardzo skąpe lub zbyt obfite miesiączki),
• ból podczas krwawienia.

W każdym przypadku należy zwrócić szczególną uwagę na objawy towarzyszące, które zależą od rodzaju zaburzeń.

Podejrzewam u siebie zaburzenia miesiączkowania – co zrobić?

Każda zmiana równowagi występowania miesiączki powinna być skonsultowana z lekarzem. Na wizytę kontrolną do ginekologa należy zgłosić się wtedy, gdy miesiączka występuje rzadziej niż powinna albo całkowicie zaniknie, jak również wówczas, kiedy w ogóle się nie pojawi. Wskazaniem do konsultacji lekarskiej są również miesiączki krwotoczne i bolesne miesiączkowanie – w każdym z tych przypadków konieczne jest znalezienie przyczyny problemu i podjęcie leczenia.