Antykoncepcja – co to jest i jaką formę wybrać?

Co to antykoncepcja? Która z metod będzie dla mnie najlepsza? Przed takim pytaniem staje wiele kobiet i mężczyzn aktywnych płciowo. W tym poradniku zaprezentujemy większość dostępnych metod antykoncepcyjnych. Przeczytaj i dowiedz się o nich więcej!

Lekarz Online – zawsze przy Tobie, gdziekolwiek jesteś

Zacznijmy od tego: co to jest antykoncepcja?

Antykoncepcja – co to jest? Kiedy można zacząć ją stosować? Antykoncepcja to zestaw metod i działań mających na celu zapobieganie nieplanowanej ciąży. Umożliwia osobom: kobietom i mężczyznom podejmowanie świadomych decyzji dotyczących planowania rodziny oraz kontroli nad swoim życiem seksualnym.

Dodatkowo antykoncepcja hormonalna jest również stosowana w celach terapeutycznych. Tabletki i zastrzyki antykoncepcyjne mogą regulować pracę gospodarki hormonalnej, co ma wpływ na wiele innych aspektów zdrowia. Lekarz ginekolog może więc przepisać antykoncepcję hormonalną nie tylko celem zapobiegania ciąży, ale też do leczenia innych problemów ze zdrowiem.

Rodzaje antykoncepcji obejmują:

Metody hormonalne, takie jak tabletki antykoncepcyjne, plastry, wkładki wewnątrzmaciczne, zastrzyki hormonalne i pierścienie dopochwowe.
Metody niehormonalne, np. prezerwatywy, diafragmy, spirale i metody naturalne oparte na monitorowaniu cyklu menstruacyjnego.

Jaka antykoncepcja będzie najlepsza? Przegląd dostępnych metod zapobiegania ciąży

Istnieje wiele różnych metod antykoncepcji, które można podzielić na naturalne, hormonalne i niehormonalne. Wśród nich znajdują się tabletki antykoncepcyjne, wkładki wewnątrzmaciczne, plastry, prezerwatywy, spirale, a także metody naturalne oparte na monitorowaniu cyklu menstruacyjnego. Każda z nich ma swoje wady i zalety. Wyróżniają się też inną skutecznością – określa ją wskaźnik Pearla.

Wskaźnik Pearla a metoda antykoncepcji

Wskaźnik Pearla (nazwa pochodzi od amerykańskiego biologa i demografa Raya H. Pearla), został wprowadzony w latach 30. XX wieku jako sposób oceny skuteczności różnych metod antykoncepcji. Ray H. Pearl zaproponował go jako sposób na porównywanie skuteczności różnych metod antykoncepcji w badaniach naukowych. Jak to wygląda w praktyce?

Im niższa jest wartość wskaźnika Pearla, tym metoda jest bardziej skuteczna. Wskaźnik ten mierzy liczbę ciąż przypadających na 100 kobiet stosujących daną metodę przez rok.

Hormonalne metody antykoncepcji a skuteczność według Pearla

Hormonalne metody antykoncepcji są często uznawane za jedne z najskuteczniejszych spośród dostępnych metod antykoncepcji. Dzięki regularnemu dostarczaniu hormonów do organizmu, takich jak estrogen i progesteron, hormonalne metody antykoncepcji zapewniają wysoki poziom skuteczności w zapobieganiu ciąży. Tabletki antykoncepcyjne, plastry antykoncepcyjne, wkładki wewnątrzmaciczne, implanty podskórne oraz zastrzyki hormonalne są przykładami hormonalnych metod antykoncepcji, które mogą być skuteczne nawet w przypadku nieregularnego stosowania. Jednakże warto pamiętać, że każda metoda antykoncepcji ma swoje zalety i ograniczenia, a wybór odpowiedniej metody powinien być dokładnie przemyślany i skonsultowany z lekarzem.

Źródło: Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej

Naturalne metody antykoncepcji a wskaźnik Pearla

Naturalne metody antykoncepcji, choć wybierane ze względu na ich brak interwencji farmakologicznej, wykazują zazwyczaj dużo niższą skuteczność w porównaniu do metod hormonalnych i niehormonalnych. Jest to głównie spowodowane większą podatnością na błędy w obliczaniu dni płodnych oraz niemożnością kontrolowania niektórych czynników zewnętrznych, które mogą wpłynąć na cykl menstruacyjny.

Wskaźnik Pearla, stosowany do oceny skuteczności antykoncepcji, potwierdza tę tendencję. Na przykład, metoda Rötzera, czyli objawowo-termiczna, charakteryzuje się wskaźnikiem Pearla wynoszącym od 0,1 do 0,9, co oznacza, że jest to stosunkowo mało skuteczna metoda antykoncepcji. Metoda termiczna również nie osiąga wysokich wskaźników skuteczności, wahając się między 0,8 a 1,4.

Metoda niepłodności poporodowej, znana również jako metoda laktacyjna, osiąga wskaźniki Pearla na poziomie od 0,9 do 2,5, co nadal świadczy o ograniczonej skuteczności. Podobnie, metoda Billingsów wykazuje wskaźniki od 1 do 23, a metoda kalendarzykowa, czyli kalendarzyk małżeński, osiąga wskaźnik Pearla na poziomie 25.

Stosunek przerywany, chociaż jest uznawany za naturalną metodę antykoncepcji, posiada wskaźniki Pearla wahające się od 15 do 35, co również wskazuje na stosunkowo niską skuteczność.

Warto zauważyć, że chociaż naturalne metody antykoncepcji mogą być atrakcyjne dla niektórych osób ze względu na ich brak interwencji farmakologicznej, należy podejść do nich z ostrożnością i zrozumieniem ich ograniczeń w porównaniu do innych metod antykoncepcji. Zawsze ważne jest również skonsultowanie się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyborze metody antykoncepcji.

Antykoncepcja niehormonalna a wskaźnik Pearla

Pomimo że niektóre metody antykoncepcji niehormonalnej mogą wykazywać niższą skuteczność w porównaniu do innych opcji, istnieją również te, które oferują dobre zabezpieczenie przed niechcianą ciążą. Szczególnie godną uwagi jest wazektomia.

Wazektomia jest jednym z nielicznych środków antykoncepcji, które zapewniają długoterminową ochronę bez konieczności pamiętania o regularnym stosowaniu leków czy używania barier antykoncepcyjnych przed każdym stosunkiem płciowym. Jest to więc atrakcyjna opcja dla par, które nie planują posiadania dzieci w przyszłości i szukają trwałego rozwiązania antykoncepcyjnego. Wskażnik Pearla wynosi bowiem od 0,1 do 0,15.

Wkładka domaciczna (spirala) niehormonalna

Spirala niehormonalna to wkładka umieszczana wewnątrz macicy, zwykle wykonana z plastiku lub miedzi. Działa poprzez utrudnianie zapłodnienia lub implantacji zarodka. Jej wskaźnik Pearla wynosi od 0,6 do 0,8, co wskazuje na wysoką skuteczność.

Krążek dopochwowy

Krążek dopochwowy to gumowy pierścień nasączony środkiem plemnikobójczym, który umieszcza się w pochwie przed stosunkiem płciowym. Jest to stosunkowo skuteczna metoda antykoncepcji, o wskaźniku Pearla wynoszącym od 0,6 do 1,5.

Prezerwatywy

Prezerwatywy są jedną z najpopularniejszych metod antykoncepcji. Skutecznie zapobiegają zarówno ciąży, jak i chorobom przenoszonym drogą płciową. Ich wskaźnik Pearla wynosi od 3 do 7, co oznacza umiarkowaną skuteczność.

Kapturek dopochwowy ze środkiem plemnikobójczym

Kapturek dopochwowy z dodatkiem środka plemnikobójczego to elastyczny pierścień, który umieszcza się na szyjce macicy przed stosunkiem płciowym. Jest to metoda antykoncepcji o wskaźniku Pearla wahającym się od 4 do 10.

Kapturek naszyjkowy

Kapturek naszyjkowy to gumowy pierścień z otworem, który zakłada się na szyjkę macicy przed stosunkiem płciowym. Jego wskaźnik Pearla wynosi od 6 do 16, co oznacza umiarkowaną skuteczność.

Gąbka dopochwowa

Gąbka dopochwowa to elastyczna gąbka nasączona środkiem plemnikobójczym, którą należy umieścić w pochwie przed stosunkiem płciowym. Wskaźnik Pearla tej motody antykoncepcji wynosi od 6 do 24.

Środki plemnikobójcze

Środki plemnikobójcze to preparaty zawierające substancje chemiczne, które niszczą plemniki. Mogą występować w różnych formach, takich jak kremy, żele lub pianki. Ich wskaźnik Pearla wynosi od 8 do 36.

Globulka dopochwowa

Globulka dopochwowa to mała globulka nasączona środkiem plemnikobójczym, która umieszczana jest w pochwie przed stosunkiem płciowym. Wskaźnik Pearla globulki wynosi od 10 do 30, więc nie stanowi dobrego zabezpieczenia przed ciążą. Można rozważyć jej stosowanie dodatkowo wraz z inną metodą antykoncepcji (np. z prezerwatywą).

Antykoncepcja – jaka najskuteczniejsza?

Antykoncepcja – jaka będzie najlepszą, najskuteczniejszą i najzdrowszą dla organizmu? Niestety nie ma na to jednoznacznej odpowiedzi. Tak, jak przy skuteczności można oczywiście posiłkować się wskaźnikiem Pearla, tak przy dopasowaniu antykoncepcji trzeba rozważyć również inne czynniki

jej koszt,
stan zdrowia pacjenta,
ewentualne przeciwwskazania do stosowania danej metody.

Przed podjęciem decyzji o wyborze konkretnego środka antykoncepcji zaleca się konsultację z lekarzem. Istnieją jednak pewne przeciwwskazania, które mogą wykluczyć stosowanie określonych metod antykoncepcji.

Niektóre metody antykoncepcji hormonalnej, takie jak tabletki antykoncepcyjne, plastry hormonalne czy zastrzyki antykoncepcyjne, mogą być niewskazane dla kobiet z istniejącymi problemami zdrowotnymi, takimi jak zakrzepica, przebyty udar mózgu, choroby wątroby czy nowotwory estrogenozależne. Podobnie, kobiety w ciąży lub karmiące piersią mogą być ograniczone w stosowaniu niektórych metod antykoncepcji hormonalnej.

Antykoncepcja awaryjna – co to jest i kiedy stosować?

Antykoncepcja awaryjna to forma antykoncepcji stosowana w sytuacjach nagłych, kiedy wystąpił niezabezpieczony stosunek płciowy lub doszło do zawodności metody antykoncepcji. Antykoncepcja awaryjna składa się z jednorazowej dawki hormonów, które mają na celu uniemożliwienie zapłodnienia lub implantacji zarodka w macicy. Podstawowym składnikiem antykoncepcji awaryjnej jest hormon progestagen, który może być stosowany samodzielnie lub w połączeniu z innymi hormonami. Działanie progestagenu polega na kilku mechanizmach:

Hamowanie owulacji
Zmiana śluzu szyjkowego
Pogrubienie błony śluzowej macicy

Należy zauważyć, że antykoncepcja awaryjna nie jest metodą antykoncepcji regularnej i nie powinna być stosowana jako taka. Jest to rozwiązanie przeznaczone na sytuacje nagłe i wyjątkowe, a jej skuteczność zmniejsza się wraz z upływem czasu po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Dlatego zaleca się stosowanie jej jak najszybciej po wystąpieniu ryzyka niechcianej ciąży, najlepiej w ciągu 24 godzin, chociaż niektóre preparaty, jak Escapelle czy Ellaone mogą być skuteczne nawet do 72 godzin po stosunku.

Antykoncepcja – jaką wybrać? Skonsultuj się z lekarzem!

Jeśli masz wątpliwości co do wyboru odpowiedniej metody antykoncepcji lub chciałbyś omówić swoje potrzeby i preferencje z lekarzem, skorzystaj z naszych usług. W Medicept istnieją różne sposoby na skonsultowanie się z profesjonalistą w dziedzinie antykoncepcji online – bez wychodzenia z domu!

Teleporada lekarska – Możesz skonsultować się z lekarzem poprzez czat na żywo lub skorzystać z teleporady, która pozwoli ci porozmawiać z doświadczonym specjalistą zdrowia w wygodny dla ciebie sposób, bez konieczności wychodzenia z domu. Dzięki temu będziesz mógł uzyskać fachową poradę i odpowiedzi na swoje pytania dotyczące antykoncepcji.
Recepta onlineW Medicept oferujemy również możliwość uzyskania recepty online, co może być wygodną opcją dla osób poszukujących skutecznego środka antykoncepcji. Po konsultacji z lekarzem i ocenie Twoich potrzeb możesz otrzymać receptę online, co pozwoli ci na zakup odpowiednich leków bez wychodzenia z domu.
Zwolnienie lekarskie online – Jeśli potrzebujesz również zwolnienia lekarskiego, oferujemy usługę e-zwolnienia, dzięki której możesz uzyskać potrzebne dokumenty medyczne online, bez konieczności odwiedzania lekarza osobiście.

Zachęcamy do kontaktu!