Wkładki antykoncepcyjne – czy wciąż należy się ich bać?

Czy wiesz, że wkładki domaciczne po raz pierwszy zostały zastosowane w celach zapobiegania ciąży już w 1880 roku? Od tego momentu minęło ponad 140 lat, a choć same wkładki uległy niewyobrażalnej zmianie, metoda ta po dziś dzień budzi wiele kontrowersji. Zastanawiasz się, na czym polega działanie spirali antykoncepcyjnej? Czy jest ona całkowicie bezpieczna dla Twojego zdrowia? Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu!

Czym są wkładki antykoncepcyjne?

Wkładki antykoncepcyjne uważane są dziś za jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcji, dorównującą skutecznością nawet zabiegom sterylizacji. Jest to niewielki przedmiot, najczęściej w kształcie litery T, o długości kilku centymetrów, który umieszcza się wewnątrz macicy. Jedną z większych zalet tej metody jest fakt, że jej działanie może utrzymywać się do 12 lat, a płodność odzyskuje się natychmiast po usunięciu wkładki. Obecnie wyróżnia się dwa typy wkładek antykoncepcyjnych.

Wkładki antykoncepcyjne z jonami miedzi czy hormonami – co warto o nich wiedzieć?

Spirale antykoncepcyjne można podzielić na dwa główne typy, czyli:

• wkładki zawierające jony miedzi – takie jak Ginetta, Copper TCu 380A czy Nova T 380 – uwalniają stopniowo jony miedzi, które działają plemnikobójczo poprzez wytworzenie miejscowego stanu zapalnego, a także zapobiegają zagnieżdżeniu się ewentualnego zarodka w ścianie macicy;
• wkładki zawierające lewonorgestrel – takie jak Mirena, Levosert czy Kyleena – uwalniają stopniowo niską dawkę progestagenu, który zagęszcza śluz szyjkowy i blokuje owulację.

Przeciwwskazania do założenia spirali antykoncepcyjnej

Współczesna medycyna nie dysponuje niestety środkiem antykoncepcyjnym idealnym dla każdej kobiety. Nie inaczej jest w przypadku wkładek antykoncepcyjnych, które pomimo wysokiej skuteczności i bezpieczeństwa, nie są zalecane każdej pacjentce. Do przeciwwskazań w zastosowaniu spirali antykoncepcyjnej zalicza się przede wszystkim:

• ciążę lub podejrzenie ciąży;
• obecność choroby przenoszonej drogą płciową w dniu planowanej aplikacji;
• wrodzone wady anatomiczne macicy, które utrudniają aplikację;
• ostry stan zapalny w obrębie miednicy;
• diagnoza lub podejrzenie zmian nowotworowych w obrębie macicy lub szyjki macicy;
• przypadek poronienia septycznego lub poporodowego zapalenia błony śluzowej macicy w ciągu ostatnich 3 miesięcy;
• nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych o nieznanym podłożu;
• nieusuniętą wcześniej wkładkę wewnątrzmaciczną;
• nadwrażliwość na jakikolwiek składnik wkładki wewnątrzmacicznej.

Mity na temat wkładek antykoncepcyjnych

Niechęć kobiet do wkładek antykoncepcyjnych pochodzi z głęboko zakorzenionych w społeczeństwie mitów na temat tej metody. Warto jednak podkreślić, że większość z nich powstała kilkadziesiąt lat temu, gdy korzystanie ze spirali rzeczywiście było obarczone większym ryzykiem powikłań. Starania specjalistów sprawiły jednak, że współczesne wkładki domaciczne charakteryzują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem stosowania.

Czy spirala antykoncepcyjna zalecana jest młodym kobietom i nieródkom?

Przyjęło się powszechnie, że spirala antykoncepcyjna jest metodą zalecaną głównie kobietom starszym, które już rodziły; co więcej, pogląd ten jest powtarzany nawet przez samych ginekologów, którzy odradzają tę formę antykoncepcji młodym kobietom oraz nieródkom. Argumenty bywają różne – od zwiększonego ryzyka infekcji dróg rodnych, aż po ryzyko nieprawidłowych krwawień czy perforacji macicy. Jak jest w rzeczywistości?

Szeroko zakrojone badania naukowe wskazują, że ryzyko powikłań zdrowotnych po zastosowaniu spirali antykoncepcyjnej u nastolatek i młodych kobiet przed 25. rokiem życia nie jest większe niż w przypadku starszych kobiet i wieloródek. Oznacza to, że wkładki wewnątrzmaciczne są bezpieczną formą antykoncepcji u kobiet w każdym wieku!

Czy wkładka antykoncepcyjna zwiększa ryzyko infekcji intymnych i ciąży pozamacicznej?

Jedną z największych obaw kobiet rozważających skorzystanie z wkładki wewnątrzmacicznej jest zwiększone ryzyko infekcji dróg rodnych. Warto wiedzieć, że temat ten ma długą historię i wciąż wywołuje duże kontrowersje w środowisku ginekologicznym. Czy rzeczywiście wkładka antykoncepcyjna predysponuje do częstszych zakażeń? Badania wskazują, że ryzyko to może być wyższe, ale głównie w pierwszych tygodniach po aplikacji wkładki – jest to związane z możliwością występowania u kobiety niezdiagnozowanej infekcji intymnej i przeniesienia drobnoustrojów do jamy macicy. Okazuje się jednak, że w dłuższej perspektywie czasu, spirala antykoncepcyjna nie zwiększa istotnie ryzyka zakażeń.

Podobnie jest w przypadku ryzyka rozwoju ciąży pozamacicznej, która także przez długie lata wiązana się z zastosowaniem wkładki wewnątrzmacicznej. Również tutaj analiza licznych badań naukowych wykazała, że metoda ta nie zwiększa ryzyka ciąży pozamacicznej.

Bibliografia:

1. Intrauterine Device, ed. by Lanzola EL, Ketvertis K. [Updated 2021 Jul 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557403/ [dostęp: 28.02.2022]
2. The safety of intrauterine devices among young women: a systematic review, ed. by Jatlaoui TC, Riley HEM, Curtis KM. Contraception. 2017;95(1):17-39. doi:10.1016/j.contraception.2016.10.006