Przerwa w braniu tabletek antykoncepcyjnych
Przerwa w braniu tabletek antykoncepcyjnych może być interpretowana różnie i też występuje o różnej długości. Dzisiaj rozwiejemy wszystkie wątpliwości oraz powiemy, jakie są skutki przerywania przyjmowania antykoncepcji hormonalnej. Czy krótka przerwa co jakiś czas jest wskazana?
Działanie tabletek antykoncepcyjnych
Zanim przejdziemy do omówienia przerw w przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych, skupmy się na podstawowym ich powodzie przyjmowania przez kobiety. Preparaty te zatrzymują owulację poprzez regularne dostarczanie do organizmu odpowiednich hormonów. Do najczęstszej antykoncepcji hormonalnej należy wersja dwuskładnikowa. W wyniku tego zajście w ciąże jest znikome, o ile nie została zastosowana spontaniczna krótka przerwa w braniu tabletek antykoncepcyjnych.
Jakie mogą być przerwy w przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych, które nie wpływają na ochronę przed ciążą?
Od wielu lat kobiety przyjmują tabletki antykoncepcyjne z zasadą 4 lub 7-dniowej przerwy. Podczas niej występuje tak zwane krwawienie z odstawienia, które również świadczy o niezajściu w ciąże. Głównie z tego względu przerwa w braniu antykoncepcji jest istotna. Niemniej jednak nie jest ona konieczna. W ten sposób, przyjmując nieustannie aktywne tabletki z hormonami, uniknie się krwawienia oraz bólu z nim związanego. Jest to niewątpliwie wygodna forma dla aktywnych kobiet lub podczas podróży.
Czy można zrobić przerwę w braniu tabletek antykoncepcyjnych? Jeśli jest ona uwarunkowana ilością tabletek w opakowaniu i sposobem przyjmowania leku, to tak. Czego innego dotyczy nieuzasadniona przerwa w przyjmowaniu antykoncepcji, która najczęściej prowadzi do zajścia w ciąże. Jedynie regularne przyjmowanie tabletek uchroni kobietę przed zapłodnieniem.
Nie zrobiłam przerwy w braniu tabletek antykoncepcyjnych – co dalej? Jeśli przerwa miała być przeznaczona na krwawienie z odstawienia, nic złego się nie dzieje, jeśli jej nie zastosowano. Warto jednak się upewnić przed rozpoczęciem przyjmowania kolejnego blistra antykoncepcji hormonalnej, że nie jest się w ciąży poprzez np. wykonanie testu ciążowego.
Skutki nagłego przerwania przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych
Podstawowym i często zauważalnym skutkiem przerwania przyjmowania antykoncepcji hormonalnej jest krwawienie z odstawienia, które jest naturalnym tego efektem jeśli w ciągu całego miesiąca brano tabletki regularnie. Jeśli wystąpiła 1 lub 2-dniowa przerwa w czasie potencjalnego cyklu, skutkiem może okazać się ciąża, bowiem mogło dojść do owulacji.
Krótkie przerwy w przyjmowaniu tabletek (3-4 dni)
W przypadku pominięcia jednej lub dwóch tabletek należy je jak najszybciej przyjąć, gdy tylko się o tym przypomnimy. Jeśli przerwa trwa dłużej niż 3 dni, ochrona przed ciążą może być zmniejszona. W takim przypadku należy stosować dodatkowe metody antykoncepcji, takie jak prezerwatywy, przez resztę cyklu i skonsultować się z lekarzem.
10-dniowa przerwa w przyjmowaniu tabletek. Co dalej?
Dłuższe przerwy w przyjmowaniu tabletek, takie jak 10 dni, znacząco zwiększają ryzyko zajścia w ciążę. W takiej sytuacji należy stosować dodatkowe metody antykoncepcji przez resztę cyklu i skonsultować się z lekarzem, aby ustalić dalszy plan postępowania.
Brak przerwy w przyjmowaniu tabletek. To bezpieczne!
Wytyczne organizacji Faculty of Sexual and Reproductive Healthcare (FSRH) wskazują na to, że przerwa w stosowaniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych nie jest konieczna. Dotyczy to zarówno tabletek, plastrów antykoncepcyjnych, jak i pierścienia dopochwowego.
Zalecenia te opierają się na wynikach badań naukowych, które nie wykazały żadnych istotnych korzyści zdrowotnych płynących z robienia przerwy w przyjmowaniu hormonów.
Korzyści z ciągłego stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych:
- – Mniejsza częstotliwość krwawień – wiele kobiet preferuje rzadsze krwawienia, a nawet ich brak. Ciągłe stosowanie może to umożliwić.
- – Mniejsze ryzyko wystąpienia skutków ubocznych – przerwa w stosowaniu hormonów może powodować powrót niektórych objawów, takich jak bóle głowy, wahania nastroju i trądzik. Ciągłe stosowanie może pomóc złagodzić te objawy.
- – Wygodniejsza antykoncepcja – nie trzeba pamiętać o robieniu przerwy i rozpoczynaniu nowego opakowania tabletek, zmieniania plastra czy wyjmowania i wkładania pierścienia.
- – Taka sama skuteczność – ciągłe stosowanie środków antykoncepcyjnych jest równie skuteczne w zapobieganiu ciąży, co stosowanie ich z przerwą.
Należy jednak pamiętać, że ciągłe stosowanie hormonów nie jest odpowiednie dla wszystkich kobiet. O takiej decyzji zawsze decyduje lekarz.
Krwawienie z odstawienia a przerwa w braniu tabletek antykoncepcyjnych. Jak to zwykle wygląda?
Tabletki antykoncepcyjne to skuteczna metoda zapobiegania ciąży, działająca poprzez hamowanie owulacji i regulację śluzu szyjkowego. Większość tabletek antykoncepcyjnych zawiera hormony estrogen i progesteron, które są przyjmowane codziennie przez określony czas, zazwyczaj 21 dni, po czym następuje przerwa 7 dni. Podczas przerwy dochodzi do krwawienia z odstawienia, które przypomina miesiączkę.
Przerwa w braniu tabletek antykoncepcyjnych a rodzaj tabletki / substancji czynnej
Przerwa w braniu antykoncepcji zazwyczaj trwa 7 dni, ale nie jest to regułą. Na rynku dostępne są również tabletki, które nie wymagają robienia przerw od ich przyjmowania. Istnieje wiele rodzajów tabletek antykoncepcyjnych, które różnią się dawką i rodzajem hormonów. Istotne jest, aby stosować tabletki zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty, ponieważ każdy rodzaj ma specyficzny schemat przyjmowania i przerwy. Poniżej przedstawiamy kilka przykładów:
- – Tabletki dwufazowe – dostarczają różne dawki estrogenu i progesteronu w ciągu 21 dni cyklu. Przerwa w przyjmowaniu zazwyczaj trwa 7 dni.
- – Tabletki trójfazowe – dostarczają trzy różne dawki hormonów w ciągu 21 dni cyklu. Przerwa w przyjmowaniu zazwyczaj trwa 7 dni.
- – Tabletki monofazowe – dostarczają stałą dawkę hormonów przez 21 dni cyklu. Przerwa w przyjmowaniu zazwyczaj trwa 7 dni.
- – Tabletki ciągłe – przyjmowane są codziennie bez przerwy. Krwawienie z odstawienia może występować nieregularnie lub wcale.
Możliwe skutki przerwy w przyjmowaniu tabletek
Oprócz ryzyka zajścia w ciążę przerwa w przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych może powodować:
- – Krwawienie śródcykliczne (plamienie lub krwawienie)
- – Bóle głowy
- – Nudności
- – Wahania nastroju
- – Bóle brzucha
Należy pamiętać, że każdy organizm reaguje inaczej na przerwy w przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. W razie jakichkolwiek wątpliwości lub obaw należy skonsultować się z lekarzem.
Aby uniknąć niechcianych przerw wynikających np. z braku aktualnej recepty na antykoncepcję, warto skorzystać z e-recepty, która może być wystawiona przez lekarza po konsultacji zaledwie w kilkanaście minut. Teleporada, podczas której zostanie przeprowadzony wywiad to również bardzo dobra i szybka metoda na uzyskanie kontynuacji tabletek antykoncepcyjnych. Wystawianie recept online to bardzo popularne działanie, które ma na celu oszczędzanie czasu zarówno lekarzom, jak i pacjentom, którzy musieliby w innym przypadku udać się do przychodni i umówić na stacjonarną wizytę u specjalisty. Możemy również wystawić zwolnienie lekarskie online.
Źródła:
[1] Oxford University Hospitals NHS Foundation Trust (2020). Patient information leaflet for different ways to take the combined pill.
[2] Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare (FSRH). (2019, amended 2023). Combined Hormonal Contraception. Clinical Effectiveness Unit, Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare.
[3] Niemann, J., Schenk, L., Stadler, G., & Richter, M. (Year). What happens when you stop using the combined contraceptive pill? A qualitative study protocol on consequences and supply needs for women who discontinued the combined contraceptive pill in Germany.
