Postępowanie terapeutyczne w przypadku łuszczycy skóry głowy
Łuszczyca kojarzy się zazwyczaj ze zmianami skórnymi w okolicy łokci czy kolan. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że nawet 80% chorych zmaga się ze zmianami chorobowymi w obrębie skóry głowy, które w znacznej mierze wpływają na jakość życia codziennego pacjentów. Okazuje się, że regularna pielęgnacja, połączona z odpowiednio dobraną terapią, może przyczynić się do dużej redukcji wstydliwych zmian. Dowiedz się o najnowszych zaleceniach w postępowaniu z łuszczycą skóry głowy.
Czym jest łuszczyca?
Łuszczyca jest przewlekłą chorobą zapalną o nawrotowym charakterze. Zmiany skórne w jej przebiegu są zwykle charakterystyczne i przybierają postać dobrze odgraniczonych grudek zapalnych o czerwonobrunatnym zabarwieniu, pokrytych srebrzystą łuską. Warto dodać, że łuszczyca to choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym. Oznacza to, że nie można się nią zarazić nawet poprzez bezpośredni kontakt z chorą osobą. Jest to często powielany mit, który przyczynia się do społecznej stygmatyzacji osób dotkniętych tą chorobą. Zmiany łuszczycowe najczęściej lokalizują się na skórze prostowników kończyn, okolicy krzyżowej, pośladkowej oraz na owłosionej skórze głowy.
Leczenie łuszczycy skóry głowy – co warto wiedzieć o nowoczesnych metodach terapii?
Łuszczyca, jak każda choroba zapalna skóry, wymaga kompleksowej terapii. Na szczęście w ostatnich latach pojawiło się wiele nowych opcji terapeutycznych, które szczególnie kierowane są do chorych z łuszczycą od średniego do ciężkiego przebiegu. Jak powszechnie wiadomo, wdrożenie jakiegokolwiek leczenia należy do lekarza dermatologa.
Miejscowa terapia łuszczycy głowy
Skóra głowy to nietypowa lokalizacja zmian łuszczycowych, która może wymagać zastosowania miejscowych preparatów o nieco innej formule – żeli, pianek, lotionów lub roztworów. Pacjenci niechętnie stosują na skórze głowy tłuste maści i kremy, ponieważ znacząco wpływają one na estetykę włosów.
W codziennej praktyce lekarskiej terapia łuszczycy najczęściej rozpoczyna się zastosowaniem szamponów keratolitycznych, które ułatwiają pozbycie się łuski i penetrację innych preparatów w głąb naskórka. Szampony takie zawierają zazwyczaj:
- kwas salicylowy;
- kwas mlekowy;
- mocznik.
Tuż po złuszczeniu naskórka bezpośrednio na zmiany łuszczycowe stosuje się leki miejscowe. W terapii łuszczycy najczęściej wykorzystywane są preparaty:
- glikokortykosteroidów, takich jak: hydrokortyzon (Maxicortan, Hydrocortisonum), betametazon (Beloderm, Diprolene) czy mometazon (Elosone, Elocom);
- analogów witaminy D, na przykład takalcytolu (Curatoderm) czy kalcypotriolu (preparaty łączone z betametazonem – Enstilar, Daivobet).
Leczenie ogólne łuszczycy jest szczególnie pomocne w ciężkich przypadkach choroby
Łuszczyca skóry głowy nie jest rutynowo leczona lekami ogólnoustrojowymi. Stosuje się je wyłącznie w przypadku zaawansowanych zmian, opornych na leczenie preparatami miejscowymi. Terapię łuszczycy o zaawansowanym przebiegu zazwyczaj rozpoczyna się lekiem zawierającym:
- metotreksat;
- cyklosporynę A;
- retinoidy, takie jak: acytretyna (Neotigason, Acitren) czy etretynat.
W przypadku niepowodzenia ostatnią opcją terapeutyczną jest leczenie biologiczne łuszczycy. Jest ono prowadzone w specjalnych programach refundacyjnych, a pacjent musi przejść niezbędną kwalifikację do leczenia w ośrodku referencyjnym.
Leczenie biologiczne łuszczycy polega na dożylnej aplikacji leku, oddziałującego bezpośrednio na cytokiny zaangażowane w rozwój stanu zapalnego skóry. Terapia trwa zazwyczaj kilkanaście miesięcy, a jej skuteczność jest wyjątkowo wysoka. W ramach terapii biologicznej łuszczycy stosuje się:
- inhibitory TNF-ɑ: etanercept, adalimumab, infliksymab, certolizumab;
- inhibitory IL-12/23: ustekinumab;
- inhibitory IL-17a: ixekizumab, secukinumab.
Fototerapia łuszczycy głowy
Fototerapia często stosowana jest jako metoda uzupełniająca leczenie miejscowe bądź ogólne łuszczycy. W przypadku terapii światłem wyróżnia się zwykłą fototerapię (wykorzystującą światło UVB) i fotochemioterapię, czyli metodę, w której stosuje się światło UVA w połączeniu z lekami fotouczulającymi. Terapia ta zazwyczaj przeprowadzana jest na oddziałach dermatologicznych pod kontrolą specjalistów.
Od niedawna możliwe jest także przeprowadzanie fototerapii łuszczycy w domu. Stosuje się w tym celu światło UVB, które jest bezpieczniejsze w użyciu, a jego skuteczność jest porównywalna do terapii w warunkach ambulatoryjnych. W domowej terapii światłem używa się specjalnych lamp lub grzebieni UVB, które są relatywnie łatwe w obsłudze.
Stosunkową nowością w terapii łuszczycy skóry głowy jest możliwość laseroterapii z wykorzystaniem lasera Excimer. Wytwarza on światło o długości fali 308 nm, które wykazuje właściwości immunostymulujące. Zabieg laserem excimerowym można wykonać obecnie w wielu klinikach dermatologicznych, a pełną skuteczność uzyskuje się po wykonaniu serii kilkunastu zabiegów.
- Blakely K, Gooderham M. Management of scalp psoriasis: current perspectives. Psoriasis (Auckl). 2016;6:33-40. Published 2016 Mar 29.
- Dopytalska K, Sobolewski P, Błaszczak A, Szymańska E, Walecka I. Psoriasis in special localizations. Reumatologia. 2018;56(6):392-398.
- Wang TS, Tsai TF. Managing Scalp Psoriasis: An Evidence-Based Review. Am J Clin Dermatol. 2017 Feb;18(1):17-43.