Czy spożywanie alkoholu może chronić przed zakażeniem koronawirusem?

Od początku pandemii COVID-19 spotykamy się z wieloma fałszywymi, a czasami wręcz szkodliwymi informacjami. Natłok danych z różnych źródeł sprawia, że niekiedy ciężko o samodzielną weryfikację wszystkich porad. Do niepokojących nowinek z pewnością należy zaliczyć doniesienie, że alkohol chroni przed zakażeniem koronawirusem SARS-CoV-2. W poniższym artykule wyjaśniamy, ile w tym stwierdzeniu jest prawdy!

Alkohol a infekcje – skuteczna profilaktyka czy cichy sabotaż?

W trakcie pandemii znacznie wzrosło zużycie środków do dezynfekcji. Prym wiodą te na bazie alkoholu, co może skłaniać niektórych do wysunięcia zbyt pochopnych wniosków. Wykorzystanie alkoholu do dezynfekcji rąk i powierzchni nie oznacza, że spożyta w dużej ilości używka wykazuje działanie ochronne. Wręcz przeciwnie – wysokie spożycie alkoholu stanowi istotny czynnik, który może negatywnie wpłynąć na rozwój i przebieg infekcji SARS-CoV-2.
Spożycie alkoholu zwiększa ryzyko gwałtownego przebiegu COVID-19
Wirus SARS-CoV-2 dostaje się do organizmu człowieka głównie poprzez drogi oddechowe. W ciężkich przypadkach patogen jest przyczyną rozwinięcia zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), który jest stanem zagrażającym życiu. Okazuje się, że alkohol powoduje szereg zmian (także w układzie oddechowym!), które skutkują cięższym przebiegiem choroby oraz wystąpieniem niebezpiecznych powikłań.

Negatywny wpływ alkoholu na funkcjonowanie układu oddechowego wynika między innymi z:

upośledzenia funkcji ochronnego nabłonka rzęskowego dróg oddechowych;
upośledzenia funkcji bariery pęcherzykowo-włośniczkowej płuc;
natężenia zjawiska stresu oksydacyjnego w makrofagach pęcherzykowych.

Niestety, negatywne oddziaływanie alkoholu nie kończy się jedynie na układzie oddechowym. Jego nadmierna konsumpcja przyczynia się do wieloczynnikowego osłabienia odporności. Na ten stan składa się zarówno niedobór witamin i minerałów, jak i schorzenia współtowarzyszące takie jak marskość wątroby czy choroby zakaźne.

Można więc jednoznacznie stwierdzić, że alkohol nie tylko nie chroni przed zakażeniem koronawirusem, ale wręcz zwiększa ryzyko zachorowania i późniejszych powikłań. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje rozważenie abstynencji lub znacznego ograniczenia spożycia alkoholu w czasie pandemii COVID-19.
Kiedy alkohol jest przydatny w walce z koronawirusem?
Jak wcześniej wspomniano, alkohol to częsty składnik preparatów do dezynfekcji skóry. Skutecznie zabija wszelkie bakterie, wirusy i grzyby, jednak jego stężenie powinno wynosić od 60-80%. Środki do dezynfekcji z alkoholem szybko odparowują i nie pozostawiają na powierzchni skóry nieprzyjemnej warstwy, co jest ich dodatkową zaletą.

W obliczu pandemii COVID-19 nie zapominajmy zadbać o prawidłową higienę rąk. Częste i regularne mycie dłoni za pomocą wody i mydła to niezwykle ważny element prewencji zakażenia koronawirusem. W przypadku utrudnionego dostępu do wody (podczas zakupów czy podróży komunikacją miejską), środki do dezynfekcji na bazie alkoholu stanowią skuteczną alternatywę.
Spożycie alkoholu w czasie pandemii – czy powinniśmy zacząć się martwić?
Związek pandemii i izolacji z konsumpcją alkoholu to temat, który znalazł się w centrum zainteresowania wielu badaczy z całego świata. Wyniki badań ankietowych w wielu krajach ukazują alarmujący trend, jakim jest nagły wzrost spożycia alkoholu. Dlaczego ludzie piją więcej w okresie kwarantanny i jak duża jest skala tego problemu? Czy w Polsce także widoczny jest początek problemu?
Wzrost spożycia alkoholu w ostatnich miesiącach jest alarmujący
W Polsce badania prowadzone były z wykorzystaniem uznanych narzędzi diagnostycznych takich jak test AUDIT czy kwestionariusz Mini-COPE, który ocenia strategie radzenia sobie ze stresem. Wyniki pokazały, że u blisko 30% respondentów doszło do zmiany nawyków związanych z konsumpcją alkoholu – 16% ankietowanych piło mniej, a 14% więcej. Co istotne, ponad 28% osób piło w sposób ryzykowny. Stanowi to prawie połowę wyższy odsetek, niż w okresie przed wystąpieniem pandemii.

Częstsze sięganie po alkohol nie jest problemem występującym jedynie w Polsce. Naukowcy z różnych stron świata sygnalizują narastający problem. W porównaniu do naszego kraju wyższy wzrost konsumpcji napojów alkoholowych zanotowano w Niemczech, Belgii, Grecji czy Anglii. Z kolei w Stanach Zjednoczonych zaobserwowano wzrost sprzedaży stacjonarnej alkoholu o ponad połowę, w porównaniu z poprzednim rokiem!
Dlaczego podczas kwarantanny ludzie częściej sięgają po używki?
Ucieczka w używki w sytuacjach kryzysowych to mechanizm zaobserwowany już dawno, także w przypadku występującej kilkanaście lat temu epidemii SARS. Co jest tego przyczyną? Dowiedziono, że osoby, u których zauważono wzrost spożycia alkoholu, mają problemy z wykształceniem i stosowaniem strategii radzenia sobie z problemami, a w używkach znajdują sposób na odreagowanie stresu. Ponadto wyższa konsumpcja napojów alkoholowych skorelowana jest z gorszym zdrowiem psychicznym badanych osób. Poczucie osamotnienia, strach przed zakażeniem czy lęk przed utratą pracy to tylko niektóre z emocji, które w czasie pandemii oddziałują na społeczeństwo.

Usługi oferowane przez Medicept:

recepta online – po konsultacji z lekarzem może być wystawiona na leki stałe i doraźne, czy też antykoncepcyjne,
teleporada lekarska – dzięki niej można otrzymać skierowanie na dalsze badania, receptę na leki, czy też e-zwolnienie, jeżeli lekarz uzna, że pacjent nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków służbowych.

1. Chodkiewicz, J.; Talarowska, M.; Miniszewska, J.; Nawrocka, N.; Bilinski, P. Alcohol Consumption Reported during the COVID-19 Pandemic: The Initial Stage. Int. J. Environ. Res. Public Health 2020, 17, 4677.
2. Testino G. Are Patients With Alcohol Use Disorders at Increased Risk for Covid-19 Infection?. Alcohol Alcohol. 2020;55(4):344-346.
3. Chick J., Alcohol and COVID-19, Alcohol Alcohol. 2020;55(4):341-342
4. Bailey KL, Samuelson DR, Wyatt TA. Alcohol use disorder: A pre-existing condition for COVID-19? [published online ahead of print, 2020 Oct 18]. Alcohol. 2020;90:11-17.