Czy należy bać się menopauzy?
Menopauza, nazywana także przekwitaniem, często bywa przedstawiana jako uciążliwe schorzenie. Tymczasem jest to naturalny etap w życiu każdej kobiety. Objawy menopauzy mogą być co prawda kłopotliwe, jednak istnieją skuteczne sposoby, by łatwiej przejść ten szczególny czas. W poniższym artykule wyjaśniamy jak przekwitanie wpływa na organizm kobiety oraz przedstawiamy metody radzenia sobie z jej przebiegiem.
Czym właściwie jest menopauza?
Menopauza najczęściej bywa utożsamiana z klimakterium, które jest okresem poprzedzającym wystąpienie ostatniej miesiączki. Z perspektywy medycznej menopauza to właśnie ostatnie krwawienie miesiączkowe w życiu kobiety. Opisane zjawiska to procesy fizjologiczne, które mają ścisły związek ze zmianami zachodzącymi w organizmie w związku z wiekiem. Menopauza i poprzedzające je klimakterium występują pomiędzy 45. a 55. rokiem życia kobiety, gdy jajniki zaczynają produkować coraz mniejsze ilości hormonów płciowych.
Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety podczas menopauzy?
Zmiany profilu hormonalnego w organizmie kobiety nierozłącznie wiążą się z całą kaskadą zmian ogólnoustrojowych. Do jednych z najczęstszych objawów menopauzy zalicza się symptomy wazomotoryczne, na które skarży się blisko 80% kobiet w okresie przekwitania. Objawiają się one między innymi:
- uderzeniami gorąca;
- napadowym poceniem się;
- kołataniami serca;
- bólami głowy.
Objawy menopauzy często dotyczą również układu moczowopłciowego ‒ w tym przypadku dolegliwości odczuwa nawet 60% kobiet. Zmniejszone wydzielanie hormonów płciowych powoduje postępujące zmiany zanikowe w obrębie błony śluzowej i tkanki łącznej okolic intymnych. Do skutków tego stanu zalicza się:
- częstsze infekcje intymne;
- nawracające stany zapalne cewki moczowej i pęcherza moczowego;
- suchość pochwy;
- bolesne stosunki płciowe;
- utratę libido.
Nieco mniej częste, jednak zdecydowanie najbardziej uciążliwe są objawy menopauzy związane z funkcjonowaniem układu nerwowego. Obejmują one nie tylko sferę psychiczną, ale oddziałują również na funkcje poznawcze. Jedno z badań naukowych wykazało, że aż 72% kobiet w okresie menopauzalnym skarży się na problemy z zapamiętywaniem. Jakich zmian można się jeszcze spodziewać w przebiegu procesu przekwitania? Najczęściej wymienia się:
- zaburzenia snu;
- spadek koncentracji;
- labilność emocjonalną;
- spadek pewności siebie;
- większą podatność na stres;
- uczucie lęku i niepokoju;
- zaburzenia depresyjne.
Jak poradzić sobie z przekwitaniem?
Uciążliwe objawy menopauzy nie są bynajmniej rzadkie ‒ ich wystąpienie zgłasza około 40% kobiet przed menopauzą i aż 85% kobiet po przebytej menopauzie. Charakterystyczne dolegliwości mogą utrzymywać się nawet przez kilka lat, skutecznie obniżając komfort życia. Lekkie objawy przekwitania można złagodzić domowymi sposobami, jednak w przypadku ciężkiego przebiegu tego okresu warto skonsultować się z lekarzem specjalistą ‒ ginekologiem bądź endokrynologiem.
Domowe sposoby na uciążliwe objawy menopauzy
Najczęstszym domowym sposobem, po który sięgają kobiety z menopauzą, jest ziołoterapia. Jest ona naturalna i relatywnie bezpieczna, pod warunkiem, że jej stosowanie zostanie wcześniej skonsultowane z lekarzem. Warto pamiętać, że niektóre zioła wchodzą w interakcje z przyjmowanymi lekami, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Do polecanych ziół na menopauzę należy:
- koniczyna czerwona;
- pluskwica groniasta;
- chmiel zwyczajny;
- witania ospała, czyli ashwagandha;
- niepokalanek pospolity.
Objawy przekwitania można również złagodzić poprzez odpowiednio dobraną dietę. Szczególnie warto wprowadzić do jadłospisu produkty spożywcze zawierające fitoestrogeny ‒ naturalne związki pobudzające receptory estrogenowe. Można je znaleźć przede wszystkim w soi i jej przetworach, a także nasionach roślin strączkowych. Dieta kobiet w wieku okołomenopauzalnym powinna ponadto zawierać dużą ilość wapnia, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych z grupy omega3, a także błonnika pochodzącego z warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych.
Leki na menopauzę ‒ co warto wiedzieć o farmakoterapii?
W znoszeniu objawów menopauzy największe zastosowanie znajduje hormonalna terapia zastępcza, polegająca na przyjmowaniu określonych dawek estrogenów. Leki na menopauzę nie tylko działają na problematyczne symptomy, ale przede wszystkim chronią organizm przed negatywnymi skutkami zmniejszonego stężenia hormonów płciowych. Liczne badania naukowe udowodniły związek hormonalnej terapii zastępczej ze zmniejszonym ryzykiem chorób sercowonaczyniowych, osteoporozy czy zaburzeń neurowegetatywnych.
Największą popularnością cieszy się hormonalna terapia zastępcza w formie:
- tabletek doustnych ‒ preparaty Activelle, Trisequens czy Kliogest;
- systemów transdermalnych, czyli plastrów ‒ preparaty Systen Conti, Systen Sequi czy Estalis;
- żelu, kremu lub aerozolu do stosowania na skórę ‒ preparaty Estreva, Divigel czy Lenzetto;
- tabletek lub globulek dopochwowych ‒ preparaty Vagifem, Ovestin lub Oekolp.
- Peacock K, Ketvertis KM. Menopause. [Updated 2021 Feb 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507826/
- Santoro N, Epperson CN, Mathews SB. Menopausal Symptoms and Their Management. Endocrinol Metab Clin North Am. 2015;44(3):497515. doi:10.1016/j.ecl.2015.05.001