Anemia nie zawsze wiąże się z niedoborem żelaza ‒ dowiedz się więcej o niedokrwistości!

Choroby krwi bardzo często rozwijają się niepostrzeżenie, wpływając na samopoczucie i stopniowo pogarszając stan stałego organizmu. Jednym z najczęściej występujących schorzeń krwi jest niedokrwistość, nazywana potocznie anemią. Warto pamiętać o tej chorobie, ponieważ może się ona pojawić w każdym wieku. Co należy wiedzieć o diagnozowaniu i leczeniu niedokrwistości? Najważniejsze informacje znajdziesz w poniższym artykule!

Niedokrwistość ‒ powszechne zaburzenie, które pogarsza nasze samopoczucie

Czym właściwie jest anemia? To zaburzenie, w przebiegu którego dochodzi do obniżenia stężenia hemoglobiny, hematokrytu lub liczby erytrocytów we krwi. W diagnostyce niedokrwistości największe znaczenie ma jednak stężenie hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika krwi odpowiedzialnego za transport gazów oddechowych. Początek choroby można rozpoznać, gdy stężenie tego białka spada u kobiet poniżej 12 g/dl, a u mężczyzn poniżej 13 g/dl.

Jak rozpoznać anemię?

Objawy niedokrwistości dość łatwo zauważyć u najmłodszych, jednak u dorosłych początek schorzenia bardzo często jest bagatelizowany. Symptomy choroby są zazwyczaj mylone z przemęczeniem i przepracowaniem. Co powinno wzbudzić naszą czujność? Do charakterystycznych objawów anemii zalicza się:

przewlekłe osłabienie;
spadek kondycji fizycznej;
pogorszenie zdolności koncentracji;
zawroty głowy i omdlenia;
bladość skóry i błon śluzowych;
przyspieszone bicie serca;
duszność.

Rodzaje niedokrwistości

Przyczyny anemii są różne ‒ mogą być związane z niedoborami składników odżywczych lub współistnieniem innych chorób. Do najczęstszych typów anemii zalicza się:

niedokrwistość z niedoboru żelaza ‒ stanowi nawet 80% wszystkich przypadków anemii i związana jest z utratą krwi lub niedostateczną podażą żelaza w diecie;
niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 lub kwasu foliowego ‒ spowodowana jest zazwyczaj upośledzeniem wchłaniania, źle zbilansowaną dietą roślinną lub chorobą alkoholową;
niedokrwistość hemolityczna ‒ szeroka grupa chorób, które charakteryzują się zbyt szybkim rozpadem erytrocytów;
niedokrwistość pokrwotoczna ‒ jest ona spowodowana różnego rodzaju krwawieniami;
niedokrwistość chorób przewlekłych ‒ anemia rozwija się na podłożu poważnych chorób lub infekcji.

Kto jest narażony na wystąpienie niedokrwistości?

Jak wcześniej wspomniano, niedokrwistość jest chorobą, która może pojawić się w każdym wieku. Istnieją jednak grupy bardziej narażone na rozwój anemii. Zalicza się do nich:

kobiety w wieku rozrodczym;
kobiety w ciąży;
wcześniaki i noworodki;
osoby powyżej 60. roku życia ze współistniejącymi chorobami;
osoby cierpiące na choroby upośledzające wchłanianie;
osoby chore przewlekle;
osoby chore na schorzenia nowotworowe;
osoby nadużywające alkoholu.

Jak postępować w przypadku zdiagnozowania anemii?

Każdy przypadek niskiej hemoglobiny i niedokrwistości wymaga ustalenia konkretnej przyczyny. To od tego zależy dalsze postępowanie terapeutyczne. W przypadku niedokrwistości związanej z niedoborami diagnostyką i leczeniem może zająć się lekarz rodzinny. Przypadki zaawansowanej anemii o niejasnym pochodzeniu mogą wymagać konsultacji u specjalisty hematologa.

Niedokrwistość z niedoboru żelaza ‒ nie bagatelizuj tej przypadłości!

Nie znajdujesz się w grupie zwiększonego zapotrzebowania na żelazo, Twoja dieta jest zróżnicowana i różnorodna, a mimo tego badania jasno wskazują, że cierpisz na niedokrwistość z niedoboru żelaza? Nie bagatelizuj tego! Koniecznie udaj się do lekarza, by pogłębić diagnostykę. Przyczyną rozwoju anemii z niedoboru żelaza nierzadko jest utrata krwi, na przykład w przebiegu krwawień wewnętrznych. Dolegliwość ta może być jednym z pierwszych objawów rozwijającej się choroby nowotwo-rowej, w tym raka jelita grubego czy raka żołądka.

Co warto wiedzieć o leczeniu anemii?

Badania laboratoryjne potwierdziły u Ciebie niedokrwistość z niedoboru żelaza, lekarz wykluczył obecność chorób towarzyszących, a Ty zastanawiasz się, co dalej? W takim przypadku specjalista zaleca najczęściej dodatkową suplementację żelaza, która ma na celu szybkie uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka. W leczeniu niedokrwistości zazwyczaj wykorzystuje się leki zawierające:

siarczan żelaza(II) ‒ preparat Tardyferon lub Hemofer prolongatum;
proteinianobursztynian żelaza(III) ‒ preparat Feroplex;
glukonian żelaza(II) ‒ preparat Ascofer.

Dużą popularnością cieszą się także leki zawierające związki żelaza z kwasem askorbinowym, który zwiększa wchłanianie jelitowe żelaza. Takie preparaty to między innymi Sorbifer Durules czy Sideral Forte.
Znaczące podwyższenie stężenia hemoglobiny można zaobserwować już po 1-2 tygodniach terapii, jednak suplementacja żelaza powinna być prowadzona przez około 3 miesiące. Należy pamiętać, że leczenie anemii za pomocą suplementacji powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, zwłaszcza u najmłodszych. Nadmiar żelaza jest szkodliwy i może być przyczyną ciężkiego uszkodzenia wątroby.

Turner J, Parsi M, Badireddy M. Anemia. [Updated 2020 Sep 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499994/
Johnson-Wimbley TD, Graham DY. Diagnosis and management of iron deficiency anemia in the 21st century. Therap Adv Gastroenterol. 2011;4(3):177-184.